JANUARI 2023 - 1
Donderdag 12 jan. 2023. Het wordt voor mij een zweefvliegenjaar. Het wordt een verrassing wat het nieuwe jaar ons gaat brengen. Het jaar 2023 begon goed met ruim 15 graden was het al voorjaarsachtig. De eerste 5 soorten zweefvliegen werden dan ook al gezien op de sneeuwbal en de wintermahonia.
Als alles volgens planning verloopt verschijnt er eind 2023 een Nederlandse "RODE LIJST" zweefvliegen. Door o.a. stikstofdepositie worden een groot aantal van de 345 Nederlandse soorten zweefvliegen vrijwel niet meer waargenomen. In de periode 2008 - 2012 hebben we meer dan 150 soorten zweefvliegen op de foto gezet en die zijn allemaal terug te vinden op deze website. Wat is na 10 jaar stikstofdepositie daar nog in het veld van terug te vinden.
Treffen we het nog om in Nederland zweefvliegensoorten die kandidaat zijn voor de Nederlandse "RODE LIJST" opnieuw voor de lens te krijgen? De meeste soorten zijn maar enkele malen gezien in de periode 2008 t/m 2012. Zoals o.a. het heidegitje, onderbroken-bandzweefvlieg, stomp elfje, donkergele bandzweefvlieg, dennensapzweefvlieg, juweelzweefvlieg, gevlekte molmzweefvlieg, geelbandkrieltje, kalkbollenzweefvlieg, vosrood gitje, roodpuntbladloper, ingesnoerde waterzweefvlieg, geelbuikplatbek, slanke platbek, kleine grijze bladloper, gele reus, groene didea, bolle fopwesp en saksische fopwesp?
Zie aanzet tot de Toekomstige Nederlandse "RODE LIJST" zweefvliegen verschijning mogelijk eind 2023
Bij onze zuiderburen verscheen in 2021 een RODE LIJST ZWEEFVLIEGEN IN VLAANDEREN 2021 daar zijn er van de 309 soorten 44 % bedreigd. In totaal 22 soorten zijn na het jaar 2000 niet meer waargenomen en worden regionaal als uitgestorven beschouwd).
![]() ![]() |
|
Heidegitje (Cheilosia longula) op kleine leeuwentand/struikheide, Utrechtse Heuvelrug, Austerlitz, 3 okt. en 1 sept. 2011. | |
![]() ![]() |
|
Onderbroken-bandzweefvlieg (Syrphus nitidifrons) op braam, Utrechtse Heuvelrug, Austerlitz, 13 mei 2012. | |
![]() |
|
Lichtklauwzandgitje (Cheilosia urbana) op vogelkers, Utrechtse Heuvelrug, Soest, 14 april 2012. | |
![]() |
|
Stomp elfje (Meliscaeva cinctella) op paardenbloem, Perlenbachtal, Duitsland, 25 mei 2019. | |
![]() |
|
Donkergele bandzweefvlieg (Megasyrphus erraticus) op paardenbloem, Perlenbachtal, Duitsland, 25 mei 2019. | |
![]() |
|
Dennensapzweefvlieg (Brachyopa testacea) op paardenbloem, Perlenbachtal, Duitsland, 25 mei 2019. | |
![]() |
|
Juweelzweefvlieg (Caliprobola speciosa), Vaals, 19 mei 2018. | |
![]() |
|
Gevlekte molmzweefvlieg (Brachypalpus laphriformis), Vaals, 19 mei 2018. | |
![]() |
|
Geelbandkrieltje (Paragus quadrifasciatus) Arnhem, 17 sept. 2018. | |
![]() ![]() |
|
Kalkbollenzweefvlieg (Eumerus tricolor), Zuid-Limburg, 6 juni 2015. | |
![]() ![]() |
|
Vosrood gitje op wilg, Zouweboezem, 21 maart 2015. | |
![]() ![]() |
|
Roodpuntbladloper (Chalcosyrphus piger) op kleine leeuwentand, Utrechtse Heuvelrug, 15 sept. 20211 en 2 juni 2012. | |
![]() ![]() |
|
Ingesnoerde waterzweefvlieg (Anasimyia contracta), Zouweboezem en Westbroekse Zodden, , 06 mei 2012 en 18 mei 2009. | |
![]() |
|
Geelbuikplatbek (Pipiza festiva), Lingebos/Viaanse Bos, 23 juli 2017. | |
![]() ![]() |
|
Korte platbek (Pipiza quadrimaculata), Zuid-Limburg, 17 mei 2014. |
|
![]() ![]() |
|
Slanke platbek (Pipiza luteitarsus), Weerribben/Vechtplassengebied, 12 mei 2012/23 mei 2009. | |
![]() ![]() |
|
Kleine grijze bladloper, De Brand, Udenhout, 3 juni 2009 en 14 juni 2012. | |
![]() |
|
Gele reus (Volucella inflata) op braam, Vaals, 19 mei 2018. | |
![]() ![]() |
|
Groene didea (Didea alneti) op struikheide en kleine leeuwentand, Utrechtse Heuvelrug, Austerlitz, 3 sept. 2012 en 15 sept. 2011. | |
![]() |
|
Bolle fopwesp (Chrysotoxum arcuatum) Perlenbachtal, Duitsland, 25 mei 2019. | |
![]() |
|
Saksische fopwesp (Chrysotoxum verralli) Vliegveld Soesterberg, 11 juli 2020. |
In okt. 2022 verscheen de Europese "RODE LIJST" zweefvliegen. Op deze "RODE LIJST" staan er 33 van de ongeveer 350 Nederlandse soorten. Van de 890 soorten zweefvliegen in Europa worden er 314 met uitsterven bedreigd.
Zie de 33 Nederlandse soorten op Europese "RODE LIJST" zweefvliegen
en de EUROPESE "RODE LIJST" ZWEEFVLIEGEN
Van deze 33 soorten hebben we er enkele in de afgelopen jaren op de foto gezet.
Recent de grote sapzweefvlieg in 2019 in Duitsland, de heidefopwesp in 2016 op de Hoge Veluwe en de Kalkknikspriet in 2015 in Zuid-Limburg. Daarna moeten we jaren terug in 2012 de bosknikspriet in de Drunense Duinen, het groen doflijfje in 2009 in het Vechtplassengebied, het Klompvoetje en de meest zeldzame op de Europese "RODE LIJST" de Donkere glanszweefvlieg in 2008 in Oostvoorns Duin.
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grote sapzweefvlieg (Brachyopa vittata), Perlenbachtal, Duitsland, 25 mei 2019. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Heidefopwesp (Chrysotoxum octomaculatum), Hoge Veluwe, 17 sept. 2016. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kalkknikspriet (Microdon devius), Zuid-Limburg, 06 juni 2015. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bosknikspriet (Microdon analis), Drunense Duinen, 25 mei 2012. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() ![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Groen doflijfje (man) op dauwbraam, Vechtplassengebied, 01 juni 2009. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() ![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klompvoetje (Pyrophaena granditarsa) op kruipende boterbloem, Zouweboezem, 1 juni 2012 en op egelboterbloem, Weerribben, 16 mei 2009. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Donkere glanszweefvlieg (Callicera fagesii) , Voornes Duin, 04 mei 2008. Opeens zat ze op de vroege ochtend bij de eerste warme zonnestralen voor mijn neus op de esdoornbladeren. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ook de volgende soorten zijn er om naar uit te kijken zoals de zuidelijk bandzweefvlieg en de zuidelijke halvemaanzweefvlieg. Nu staat nog hoog op mijn verlanglijstje de zuidelijke citroenzweefvlieg. Maar dat is wel een probleem er is maar één fotowaarneming in de wijde omgeving (Soest, 16 aug. 2022). De overige waarneming zijn vnl. in Noord-Nederland in Friesland, Groningen en Drenthe. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() ![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zuidelijke bandzweefvlieg, De Brand, Udenhout, 25 mei 2011. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() ![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zuidelijke halvemaanzweefvlieg, Heidestein, Zeist 6 juni 2009 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() ![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Withaarmelkzweefvlieg op Valeriaan, Molenkade Achthoven, 27 mei 2009. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Streepcitroenzweefvlieg op madeliefje, Brabantse Biesbosch, 1 mei 2022. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De jaarwisseling 2022/2023 verliep kwa temperatuur met 15.9 graden op Oudejaarsdag en 15.6 graden op Nieuwjaarsdag lenteachtig. In beide maanden werd er een maandrecord gebroken. Die stonden op resp. 15.3 graden (jan. 1977/2015) en 15.1 graden (jan. 1993). Zeg maar een hittegolf in de wintermaanden Maar helaas op beide dagen veel wind en weinig zon. Vorig jaar op 1 jan. 2022 was met met maar 13.2 graden helemaal anders toen vlogen er met weinig wind en veel zon overal citroenvlinders rond in Tilburg. De winters in de 21e eeuw verlopen voornamelijk zacht want ze hebben een gemiddelde van 20-25 dagen met temperaturen vanaf 10.0 graden. Met een uitschieter van 39 dagen vanaf 10.0 graden in de winter 2015/2016 (december, januari en februari). Het record is 42 dagen vanaf 10.0 graden, winter 2006/2007. Dat zweefvliegen in volwassen stadium (o.a. blinde bij, onvoorspelbare bijvlieg, kustvlekoog, variabel elfje, snorzweefvlieg en bosbandzweefvlieg overwinteren is verleden tijd. Toen ze nog overwinterden mocht je blij zijn dat je begin maart de eerste zweefvlieg zag. Sinds de winter 2007/2008 kijken we dan ook naar de zweefvliegen in de wintermaanden die foerageren op de bloeiende klimop, wintermahonia, sneeuwbes en vleesbes en dat speciaal rond de kerstdagen. Zie op deze website o.a. de pagina KERSTZWEEFVLIEGEN IN DE 21e EEUW Maar we kregen sindsdien de smaak te pakken van zweefvliegen kijken in de wintermaanden (december, januari en februari) en dat resulteerde in onderstaande tabel met een overzicht van de winterzweefvliegen aangevuld met waarnemingen van derden op waarneming.nl. Van de 24 soorten zijn er 12 soorten alleen door derden waargenomen (foto's) in de afgelopen winters. Die 12 soorten zijn soorten die in december/januari nog blijven doorvliegen; gewone driehoekszweefvlieg, citroenpendelvlieg, stomp elfje, terrrasjeskommazweefvlieg en platte zweefvlieg) en soorten die door het zachte winterse weer eind februari al uit de larve kruipen; grote narcisvlieg, doodskopzweefvlieg, gewone pendelvlieg en grote langlijf en een soort die overwinterd maar voornamelijk in de kuststreek te vinden is (kustvlekoog). Maar er zijn veel meer waarnemers verspreid over Nederland die naar dagvlinder kijken. Op waarneming.nl komen we vanaf dec. 1999 de volgende 20 soorten dagvlinders tegen die in de wintermaanden december/januari op foto werden gezet: naast de voor de hand liggende dagvlinders in winterslaap; kleine vos, grote vos, dagpauwoog, gehakkelde aurelia en citroenvlinder en de in winterrust overwinterende atalanta en distelvlinder ook nog soorten die in december en soms nog in januari doorvliegen; kleine parelmoervlinder, heivlinder, landkaartje, boomblauwtje, Icarusblauwtje, bruin blauwtje, pimpernelblauwtje, klaverblauwtje, bont zandoogje, bruin zandoogje, oranje zandoogje, hooibeestje en klein koolwitje |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vanaf 1 t/m 11 jan. zagen we in Meerkerk op de bloeiende struiken; wintermahonia, sneeuwbal en vleesbes van de zweefvliegen de blinde bij, variabel elfje, snorzweefvlieg, bessenbandzweefvlieg en de bosbandzweefvlieg. Dit lukte mij ooit eerder in jan. 2012 trof ik 6 soorten waarvan nu 2 soorten nog niet gezien zijn; kegelbijvlieg en onvoorspelbare bijvlieg. Op 2 jan. 2015 konden we een gele halvemaanzweefvlieg op foto zetten. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Maar wat wil je! Met een gemiddelde temperatuur van 9,3 graden tegen 3,8 normaal verlopen de eerste tien dagen van januari 2023 recordwarm. Het vorige record dateert uit 2007. In dat jaar was het tijdens de eerste decade gemiddeld 8,8 graden. De top-3 wordt gecomplementeerd met het jaar 2014 met 8,5 graden. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blinde bij (vrouw) op sneeuwbal, Meerkerk, 8 jan. 2023. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Variabel elfje (vrouw) op sneeuwbal, Meerkerk, 6 jan. 2023. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Snorzweefvlieg (vrouw) op wintermahonia, Meerkerk, 5 en 11 jan. 2023. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bessenbandzweefvlieg (man) op sneeuwbal, Meerkerk, 5 jan. 2023. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bosbandzweefvlieg (vrouw) op sneeuwbal en wintermahonia, Meerkerk, 11 jan. 2023. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De teller staat nu voor jan. 2023 op 5 soorten zweefvliegen waaronder voor het eerst ooit in de maand jan. de bessenbandzweefvlieg. Vanaf 2008 is het maar eenmaal gelukt om 6 soorten zweefvliegen te scoren en dat was in jan., 2012 toen zetten we in Meerkerk 6 soorten zweefvliegen op de foto op sneeuwbal en de wintermahonia. We missen nu 11 jaar later in jan. 2023 de toen geziene soorten de kegelbijvlieg en de onvoorspelbare bijvlieg. Zie op mijn website de pagina van jan 2012 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Archieffoto: Kegelbijvlieg (vrouw) op wintermahonia, Meerkerk, 31 dec. 2015. Zie de verschillen tussen kegelbijvlieg en blinde bij: kegelbijvlieg; gele voorpoot. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blinde bij (vrouw) op sneeuwbal, Meerkerk, 8 jan. 2023. Zie de verschillen: Blinde bij; zwarte voorpoot. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Archieffoto: onvoorspelbare bijvlieg (vrouw) op wintermahonia, Meerkerk, 8 april 2021. Zie de verschillen: onvoorspelbare bijvlieg; zwarte voorpoot en heldere vleugels met een lang pterostigma op de rand van de vleugel. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tweemaal konden we in de wintermaanden (2 jan. 2015 en op 27 febr. 2019) een gele halvemaanzweefvlieg op foto zetten. Archieffoto: gele halvemaanzweefvlieg (vrouw) op wintermahonia, Meerkerk, 27 febr. 2019. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En maar eenmaal de gewone pendelvlieg (vrouw) op sneeuwbal, Meerkerk, 8 dec. 2015. |
Vervolg: DECEMBER 2022