De weverboktor (Lamia textor) in het Zouweboezemgebied. 

Dinsdag 7 en woensdag 8 okt. 2025. In de afgelopen jaren waren er tientallen waarnemingen van de weverboktor in het Zouweboezemgebied. Vanaf april t/m juni werden ze meestal wandelend over het asfalt gezien. In 2023 werd ze maar eenmaal gezien maar wel op 1 okt. in het Zouweboezemgebied. Mijn eerste fotowaarneming op waarneming.nl is op 30 mei 2009.

In 2025 zijn er 11 waarnemingen in het Zouweboezemgebied vanaf 8 april t/m 16 juni en nu op 7 en 8 okt. 2025. Elders in de Vijfheerenlanden waren er in de afgelopen jaren waarnemingen in de wilgengrienden Bolgerijen/Autena en langs de Diefdijk (Sonsbrug).

Voorkomen Vrij zeldzaam. Recent met name in het rivierengebied. Ook op Vlieland waar ze waarschijnlijk geïmporteerd zijn want deze boktor kan niet vliegen.

Biotoop Hoofdzakelijk op de bodem langs oevers in grienden en opgespoten terreinen bij wilg en/of populier. Zie WEVERBOKTOR (Lamia textor).

Zie op de recent verschenen Boktorrenwebsite:  WEVERBOKTOR (Lamia textor).

Op waarneming.nl vonden we de onderstaande 5 oktoberwaarnemingen. Allen met foto. Volgende week eens gaan kijken of het mij lukt het najaarswaarnemingsrecord van 12 okt. te verbreken.  

 De 5 oktoberwaarnemingen van de weverboktor (Lamia textor) in Nederland in de periode 2016 - 2023 op waarneming.nl. 

Weverboktor (man), Zouweboezemgebied, 7 okt. 2025.

Weverboktor (vrouw), Zouweboezemgebied, 8 okt. 2025.

Weverboktor (man), Zouweboezemgebied, 3 mei 2018. Zie de lijst met 35 soorten BOKTORREN IN DE ALBLASSERWAARD EN VIJFHEERENLANDEN

Donderdag 10 okt. 2025. Tijdens je rondje met zonnige momenten in het Zouweboezemgebied moet je altijd je fototoestel paraat hebben. De purperreiger en de oranje luzernevlinder vlogen op grote afstand voorbij. Maar de roodborsttapuit, atalanta en de moerassprinkhaan zijn te mooi om niet te fotograferen.

Sfeerplaatje roodborsttapuit (vrouw), Zouweboezemgebied, 8 okt. 2025.

Atalanta zonnend op stam knotwilg, Zouweboezemgebied, 9 okt. 2025.

Moerassprinkhaan (man), Zouweboezemgebied, 9 okt. 2025.

Natuur - en milieuorganisaties lanceren manifest: natuur en klimaat moeten centraal staan in verkiezingen

• Download het manifest 10 voorwaarden 1 Nederland – Noodzakelijk beleid voor klimaat en natuur (pdf: 753 kB).

Natuur en klimaat zijn geen bijzaak, maar hoofdzaak

De tien voorwaarden voor een leefbare toekomst:

1. Herstel, verbind en bescherm onze natuur met een ambitieus Natuurherstelplan. 
2. Verduurzaam de industrie en leg vast dat Nederland uiterlijk in 2040 klimaatneutraal is. 
3. Laat grote vervuilers betalen en stop fossiele subsidies. 
4. Bouw aan een duurzaam voedselsysteem dat boeren en vissers een groene toekomst biedt. 
5. Verminder stikstof met 50 procent in 2030 en herstel kwetsbare natuur. 
6. Zorg voor schoon en voldoende water voor mens en ecosysteem. 
7. Investeer in energiebesparing – de snelste en goedkoopste CO₂-reductie. 
8. Ontwikkel natuurvriendelijke, groene energie. 
9. Halveer de ecologische voetafdruk van Nederland. 
10. Bescherm democratische vrijheden en de ruimte voor maatschappelijke organisaties. 

Adulte man Zeearend bij het nest, Zouweboezem, 21 april 2025.

Brongebied Roode beek, Brunssummerheide, 1 sept. 2025. Tientallen beekoeverlibellen.	.
Grote gele kwikstaart (vrouw), Swalm Groenewoud, Swalmen, 7 aug. 2025.
Natuurontwikkeling langs De Leijgraaf, Erp, 6 aug. 2025. Bandheidelibellen en de Zuidelijke glazenmaker.
Libellenparadijs, krabbenscheersloten, Woldlakebos, Weerribben, Steenwijk, 11 aug. 2025. Tientallen gevlekte glanslibellen en groene glazenmakers.
Groene glazenmaker (man), Woldlakebos, Weerribben, 11 aug. 2025.
Gevlekte glanslibel (man), Woldlakebos, Weerribben, 18 juli 2025.
Sierlijke witsnuitlibel (man), Maarnse Zandgat, 3 juni 2025.
Grindbank, gaffellibel, Swalm, Groenewoud, Swalmen, 7 aug. 2025.

Visarend, Zouweboezem, 4/5 juni 2025.

Woensdag 1, donderdag 2 en maandag 6 okt. 2025. Het waren heerlijke herfstmiddagen in het Zouweboezemgebied. Weinig wind en veel zon met temperaturen rond de 16-17 graden. Twee dagen met druk rond fladderende argusvlinders, jagende en rustende paardenbijters en overal bruinrode heidelibellen.   

Argusvlinder (man), Zouweboezemgebied, 1 okt. 2025.

Argusvlinder (vrouw), Zouweboezemgebied, 2 okt. 2025.

Paardenbijter (man), Zouweboezemgebied, 1/2 okt. 2025.

Bruinrode heidelibel (man), Zouweboezemgebied, 1 okt. 2025.

Bruinrode heidelibel (vrouw), Zouweboezemgebied, 1 okt. 2025.

Daarna was het zoeken naar die ene kleine vuurvlinder, bont zandoogje, steenrode heidelibel, houtpantserjuffer en bruine glazenmaker.  

Kleine vuurvlinder (vrouw), Zouweboezemgebied, 1 okt. 2025.

Bont zandoogje, Zouweboezemgebied, 1/2 okt. 2025.

Steenrode heidelibel (vrouw), Zouweboezemgebied, 1 okt. 2025.

Houtpantserjuffer (man en vrouw), Zouweboezemgebied, 1/2 okt. 2025.

Bruine glazenmaker (man), Zouweboezemgebied, 2 okt. 2025.

De bruine winterjuffer niet gevonden. Archieffoto, Zouweboezemgebied, 1 mei. 2025.

Maar weinig bloeiende planten; enkele bloemen van de gewone berenklauw, witte dovenetel, witte klaver, rode klaver, akkerdistel, braam, jacobskruiskruid en madeliefje.

Van de zweefvliegen zagen we de snorzweefvlieg, blinde bij, puntbijvlieg, gewone pendelvlieg, gewone driehoekzweefvlieg, bessenbandzweefvlieg, micaplatvoetje en de terrasjeskommazweefvlieg. Enkele akkerhommels. 

Micaplatvoetje (vrouw) op madeliefje, Zouweboezemgebied, 6 okt. 2025.

Heikikker, Zouweboezemgebied, 2 mei. 2025.

Elzenkrulzoom, Zouweboezemgebied, 2 mei. 2025.

Van de roofvogels zagen we de zeearend, buizerd, torenvalk, slechtvalk en bruine kiekendief. Foerageerden de merels en zanglijsters op de sleedoornbessen. Een groep putters vloog rond. Op insectenjacht in o.a.de elzen de tjiftjaf, roodborst, pimpelmees en koolmees. Een ijsvogel, gaai en een grote bonte specht en op de polder ooievaar, blauwe reiger en grote zilverreiger.

Torenvalk, Zouweboezemgebied, 2 okt. 2025.

Roodborst tussen de meidoornbessen, Zouweboezemgebied, 2 okt. 2025.

20 Kraanvogels boven de Polder Middelbroek, 09.36 - 09.38 uur, Meerkerk, 24 febr. 2025.

 Najaarstrek van honderden kraanvogels boven de Alblasserwaard en tientallen boven de Vijfheerenlanden.

Woensdag 1 okt. 2025. Dit voorjaar hebben we genoten van de voorjaarstrek van de kraanvogels boven de Vijfheerenlanden. Op vier dagen hebben circa 50 kraanvogels waargenomen, en op drie dagen ze gefotografeerd. Nu kijken we uit naar de najaarstrek van de kraanvogels boven de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. We wachten op de eerste dagen met een oost- zuidoostelijke wind, meestal in de tweede helft van oktober.

In de afgelopen jaren werden in de periode oktober-november tijdens de najaarstrek vooral in de Alblasserwaard de volgende kraanvogelwaarnemingen gedaan. :  

Op de kraanvogeltrektelpost in Zuid-Limburg werden in de afgelopen jaren in het najaar de volgende aantallen doortrekkende kraanvogels genoteerd:

Zie de KRAANVOGEL MIGRATIE RADAR    en Dagrecords voor- en najaarstrek kraanvogels, Karstraat, Wittem  

20 Kraanvogels boven de Polder Middelbroek, 09.36 - 09.38 uur, Meerkerk, 24 febr. 2025.

50 jaar natuurbeleving in het Zouweboezemgebied; plaatsen van 2 Jubileum picknickbanken in het Zouweboezemgebied. 

Maandag 1 september 2025. Een bezoek aan het Zouweboezemgebied blijft een bijzondere ervaring. Dit voorjaar hebben we na jaren eindelijk de in 2005 herbouwde Vogelkijk- en Natuurinformatiehut weer in gebruik genomen. We hebben hard gewerkt en de door het Zuid-Hollands Landschap verwaarloosde rij van 85 knotwilgen bij de hut, die al jarenlang een doorn in het oog was, grondig opgeknapt.

Tussen 1997 en 2007 boden we in het Zouweboezemgebied natuurinformatie aan via de Vogelkijk- en Natuurinformatiehut (1997 - 2006) en het Vogelkijkscherm (vanaf 2002).

In 1997 vond er een kunstproject plaats in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden over natuur en landschap, georganiseerd en gesubsidieerd door de provincie Zuid-Holland. Dit resulteerde in 1998 in een boek getiteld: "Onder de hemel de polder". Cultuur, natuur en kunst in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden.

In de zomer van 1997 werd op deze locatie een Vogelkijk- en Natuurinformatiehut geplaatst met een panoramisch uitzicht om de seizoensveranderingen in het landschap bewust te ervaren. Geïnspireerd door de kunstenaar heb ik tussen 1998 en juni 2002 de hut ingericht met vogelplaten en op de krijtborden natuurwaarnemingen opgeschreven. Helaas werd de Vogelkijkhut op een vroege zondagochtend in juni 2002 door een omwonende in brand gestoken.

Vanaf 2000 kwam er een Vogelkijkscherm, en in 2005 werd de Vogelkijk- en Natuurinformatiehut herbouwd (copy oude hut). Op beide locaties bleven we natuurinformatie aanbieden. Met dank aan de Gemeente Zederik, Waterschap Rivierenland en Stichting Zuid-Hollands Landschap, die maakten het herbouwen van de Vogelkijkhut mogelijk. Boswachter Niek Koppelaar van het Zuid-Hollands Landschap verleende al die jaren alle medewerking.

Nu, 20 jaar later, staat de Vogelkijk- en Natuurinformatiehut er nog steeds prachtig bij. Dit voorjaar, na 18 jaar, heb ik hem weer in gebruik genomen. Daarnaast bezoek ik al meer dan 50 jaar het Zouweboezemgebied. Daarom vond ik het nu een mooi moment om iets terug te doen door twee jubileumpicknickbanken te laten plaatsen in het Zouweboezemgebied. 

De in 2005 herbouwde Vogelkijk- en Natuurinformatiehut Zouweboezem met breedbeelduitzicht is prachtig gelegen. Werd dit voorjaar weer opnieuw ingericht met natuurplaten en op de krijtborden de actuele natuurinformatie o.a. over de te ziene 21 soorten roofvogels dit voorjaar. Van de 21 soorten werden er dit voorjaar 16 soorten roofvogels gefotografeerd. Vanuit de Vogelkijkhut werden de volgende vogels gefotografeerd: zeearend, havik, steppekiekendief, boomvalk, sperwer, kraanvogel, roerdomp, purperreiger, blauwe reiger, grote zilverreiger, ooievaar, lepelaar, waterral, waterpieper, snor, kievit, grutto, tureluur, watersnip, kokardezaagbek, krakeend, wilde eend, meerkoet en waterhoen. Ook is de rij knotwilgen nabij de hut, na jaren verwaarlozing, dit voorjaar voorbeeldig onderhouden. Het geheel is een lust voor het oog en was dit jaar een prachtig visitekaartje van het Zouweboezemgebied. Foto's 16/19 april 2025.

De rij van 85 eens verwaarloosde, maar nu prachtig onderhouden knotwilgen; een genot om te zien. Het visitekaartje van het Zouweboezemgebied in het voorjaar van 2025. Reactie van een Boswachter van het Zuid-Hollands Landschap op mijn inzet: "Jij bent al je hele leven een etter in de natuur. De volgende keer sla ik je van de Zederikkade af naar Meerkerk. Ik bepaal het (niet) beheer." Het feit dat er sinds 2020 een Gedragscode bestaat binnen het Zuid-Hollands Landschap lijkt niet besteed aan deze Boswachter met een dienstverband van 30 jaar. Ongeveer 20-25 jaar geleden fietste ik over de Diefdijk bij Schoonrewoerd. Een auto stopte naast me, met dezelfde boswachter, die het raam opendraaide en naar me riep: "Waag het niet om in de natuurgebieden te komen, anders sla ik je eruit." Nu, 20-25 jaar later, ben je bij deze boswachter zelfs niet veilig op een openbaar wandelpad door een natuurgebied. In 2024 bestaat het Zuid-Hollands Landschap negentig jaar. In een Meerjarenplan 2024-2028 beschrijven ze de koers voor 2024-2028 en dat in een tijd van grote, complexe uitdagingen waaronder klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en een polariserende samenleving (met hun eigen Boswachter in het Zouweboezemgebied/Vijfheerenlanden in een voortrekkersrol). Het plan richt zich op vier strategische pijlers: 1 Uitstekend beheer van (eigen) terreinen 2 Impact in het landelijk gebied 3 Spreekbuis zijn 4 Meer mensen betrekken.

Maar dat terzijde het wordt nog mooier in het Zouweboezemgebied. De bank en de oude picknicktafel op de foto's hieronder staan al jarenlang in het Zouweboezemgebied en zijn dringend aan vervanging toe. Daarom laten we deze zitbank en picknicktafel vervangen door twee prachtige nieuwe picknicktafels; boomstammen omgetoverd tot natuurlijke kunstwerken.

De zitbank in de Boomgaard De Kikker maakt plaats voor een picknicktafel. Dit is ideaal voor de vele groepen mensen die tegenwoordig het Zouweboezemgebied bezoeken, want zij worden nu uitgenodigd om hun excursie te onderbreken voor een rustmoment, Zouweboezemgebied, 31 mei 2025.
Picknicktafel, op een stille plek langs de Molenkade, Zouweboezemgebied, 31 mei 2025. Vooral de mensen uit Lexmond gaan tijdens hun ommetje hier zitten om bij te kletsen.
Wanneer de zitbank en picknicktafel worden vervangen is onbekend. Zie  https://duurzaamhout.nl/  Het wordt al maar leuker en mooier in het Zouweboezemgebied.

Twee van deze picknicktafels worden dit najaar geplaatst in het Zouweboezemgebied (Boomgaard De kikker en op het eiland Molenkade), 17 juli 2025. Prachtige boomstam picknicktafel! Gemaakt van duurzaam tamme kastanje en frans eiken, deze picknicktafel biedt voldoende ruimte voor groepen natuurliefhebbers. Geef de natuurbeleving een boost met deze charmante en stevige picknicktafel. Zie https://duurzaamhout.nl/   Op de plaquette komt de volgende tekst;           Wim Jongejan: van zilveren maan naar zeearend        Vijftig jaar natuurbeleving in het Zouweboezemgebied.

In 2005 hebben we het volgende stukje geschreven en met foto's geplaats op de toen net verschenen website Vogelkijhut.nl

Zouweboezem - Vogelkijkscherm. 

Het vogelkijkscherm is in 2000 geplaatst door het Zuid Hollands Landschap. Het scherm is toegankelijk via een vlonderpad dat slingert door het vogel- en plantenrijk moerasrietland van de Zouweboezem en geeft uitzicht op een begin jaren negentig aangelegd moerasgebied. In het winterhalfjaar kunt u hier genieten van blauwe kiekendief, roerdomp, ijsvogel, baardman en diverse soorten ganzen en eenden. In het voorjaar en in de zomer treft u purperreiger, zwarte stern, bruine kiekendief, waterral, blauwborst, snor en sprinkhaanzanger aan.

Vogelkijkscherm, Zouweboezem, 31 maart 2004.	Vogelkijkscherm, Zouweboezem, 3 maart 2004.
Purperreiger met grote modderkruiper, Vogelkijkscherm Zouweboezem, 29 april 2007.	Purperreiger met grote modderkruiper, Vogelkijkscherm Zouweboezem, 29 april 2007.
Uitzicht Vogelkijkscherm, Zouweboezem, 29 jan. 2005.	Uitzicht Vogelkijkscherm, Zouweboezem, 29 jan. 2005.

 In 2025 is alles anders:

Het Vogelkijkscherm met een doods uitzicht op de schietplas. Genieten van de roerdomp, purperreiger met grote modderkruiper als prooi, waterral, porseleinhoen en de tientallen soorten eenden en steltlopers die hier te zien waren behoort tot het verleden, 21 maart 2025.

In 2000 verstrekte de Postcode Loterij een subsidie aan het Zuid-Hollands Landschap om natuurliefhebbers die het Zouweboezemgebied bezoeken iets bijzonders te bieden. Met dat geld legde boswachter Niek Koppelaar een vlonderpad aan en plaatste een vogelkijkscherm, wat zorgde voor prachtige momenten tijdens het observeren van tientallen vogelsoorten. Helaas lijkt het gebied nu veranderd te zijn in een schietterrein door een boswachter met een passie voor jagen. Er vinden nachtelijke schietpartijen plaats op vossen en konijnen, en er worden jachtpartijen met grote groepen jagers georganiseerd om ganzen te bejagen. Dit veroorzaakt enorme verstoring. Terwijl er steeds meer borden verschijnen die natuurliefhebbers aansporen zich aan de regels te houden, lijken jagers juist intensiever dieren te verstoren en te doden. Het lijkt erop dat het Zouweboezemgebied in de toekomst soms dagen of weken gesloten zal worden voor het publiek onder het mom van natuurbeheer, wat in werkelijkheid verstoring en doden van dieren inhoudt.     

 "Volgens de vogel- en habitatrichtlijn mag je Natura2000-gebieden niet verstoren en dat doe je natuurlijk wel als je er regelmatig gaat jagen."

Gans gemist. Een roerdomp is getroffen en valt uit de lucht, Zouweboezem, 21 maart 2025.

 VERVOLG: SEPTEMBER 2025