Laatste waarnemingenJANUARI 2025-1

Dinsdag 14 jan.2025. Pluk de dag. Op zonnige dagen ziet de wereld er heel anders uit. Opeens kan je mooie natuurplaatjes maken.  Tenminste opeens zitten ze voor je neus mooi te wezen.

Roodborst, Diefdijk Schoonrewoerd, 14 jan. 2025.

Reegeit (met schort), links en rechts de reebok, Polder Lakerveld, Lexmond, 14 jan. 2025

Ganzenverstoring. Altijd leuk die hondenbezitters die honderden ganzen: brandganzen, grauwe ganzen en kolganzen opjagen. Vanwege hun mooiweer wandelingetje met de hond. Waarschijnlijk door mijn aanwezigheid (ze stond naar mij te kijken) viel het dit keer mee en stuurde ze de hond niet op ganzen af om ze op te jagen. Buitenstad - Veerpont, Vianen, 13 jan. 2025.	d

Zaterdag 11 jan. De dag begon koud, maar rond 11.00 uur steeg de temperatuur boven het vriespunt in De Bilt. Daarmee werd een record gebroken. Nooit eerder bleef Nederland 756 dagen lang zonder officiële ijsdag. Een landelijke ijsdag blijft de maximumtemperatuur in De Bilt de hele dag onder het vriespunt. Dat gebeurde voor het laatst op 17 december 2022: de maximumtemperatuur was toen -0,3 graden. In 2023 en 2024 piekte de temperatuur dus elke dag op of boven de 0 graden.

Op 18 jan. was het dan zover en kwam de recordreeks van 762 dagen zonder officiële ijsdag ten einde. Het vroor overdag 0.7 graden in De Bilt.

De vorige recordreeks van 755 dagen was tussen 3 januari 1974 en 27 januari 1976. Van 25 januari 2019 tot 6 februari 2021 bleef een ijsdag in De Bilt ook lang uit. Toen ging het om 744 opeenvolgende dagen.

Jaren zonder ijsdagen in De Bilt 1910 1930 1944 1951 1975 1988 1990 2014 2020 2023 2024 Sinds de metingen in 1901 begonnen, waren er in elf jaren geen ijsdagen in De Bilt. Vier daarvan waren na de eeuwwisseling.
Tegenwoordig hebben we in De Bilt gemiddeld nog maar iets meer dan zes ijsdagen per jaar, een eeuw geleden waren dat er nog ruim negen. In Nederland hebben we ook een definitie van een koudegolf: dat zijn vijf ijsdagen op rij waarop het bovendien minstens drie dagen 10 graden moet vriezen. Daarvan waren er vroeger al niet veel (32 in de hele twintigste eeuw) maar tegenwoordig nog veel minder: deze eeuw hadden we tot nu toe slechts één landelijke koudegolf, in 2012.
Weer geen ijsdag: bosbandzweefvlieg op de wintermahonia in mijn voortuin, Meerkerk, 1 jan 2024.

Vrijdag 10 jan. 2025. Het kan niet op deze winter. Opnieuw zo'n heerlijke zonnige winterdag. Genieten van de tegenwoordig traditionele wintervliegshow van de kieviten met hun opvallende zwart-witte verenkleed boven de Lekuiterwaard Achthoven. De ene keer zien we het scherp afstekende wit tegen de winterlucht en dan weer het onopvallende zwart, genieten.

Ook de roerdomp vloog langs. Nog niet op foto.

Genieten van de tegenwoordig traditionele wintervliegshow van de Kieviten boven de Lekuiterwaard Achthoven, 10 jan. 2025.

Roerdomp, Wieringermeer, 5 febr. 2017.

Woensdag 8 en donderdag 9 jan. 2025. Op beide dagen weer genoten van de winterzon. Het zijn zo heerlijke winterdagen om in 2025 in het jaar van de "MOLENBIOTOOP" op de ebike wat rond te fietsen door het molenlandschap van de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. Kunnen we in de Alblasserwaard nog ruim 50 molens te zien krijgen in de Vijfheerenlanden zijn er nog maar 5 molens. Ooit stonden er in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden nog 250 Molens.

Op beide dagen foto's gemaakt in de Alblasserwaard van de vanaf grote afstand te ziene Oudendijkse Molen en Scheiwijkse Molen in Hoornaar, de Westermolen, Langerak, de Goudriaanse Molen, Goudriaan, de Gelkenes Molen, Achterlandse Molen, Achtkante Molen en Graaflandse  Molen (Groot-Ammers (allen in de Gemeente Molenlanden) en de twee achter het groen verstopte molens de Westmolen en Oostmolen in de gemeente Gorinchem. Zie de foto's hieronder.

Uiteraard vergeten we niet om de ringen van de ooievaars te fotograferen. In 2025 van de geziene 30 ooievaars binnen 150 meter 7 gecontroleerd op ringen. Resultaat maar 1 ring (nestjong Voorst, 2009). 

Ooievaarsnest, Voorsterklei 9, Voorst, 26 juni 2022. Het nest van onderstaande ooievaar. De ooievaars zijn niet de ouders, betreffen nestjongen uit 2008 en 2011.

Als nestjong geringd langs de IJssel op het nest Voorsterklei 9, Voorst, juni 2009. Vanaf 2019 hebben we haar enkele jaren als broedvogel afgelezen op het nest in Giessenburg. Overwinterend 2022-2023 op de afvalverwerking Tilburg. Nu overwinterend vlakbij het nest in de Alblasserwaard, Schelluinen, 8 jan. 2025.

In de eerste 9 dagen van 2025 circa 30 ooievaars gezien in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. Maar 7 ooievaars zaten binnen de 150 meter, waarvan 1 geringd.

Maar ook de grauwe ganzen en kolganzen zijn wintergasten waar we al jaren van genieten (vanaf jan. 2003 van beide soorten ruim 1200 verschillende halsbanden afgelezen). Je kan ze tegenwoordig overal in de Alblasserwaard tegenkomen.

Grauwe ganzen, Noordeloos, 9 jan. 2025.

Een geringde knobbelzwaan, Lakerveld, Lexmond, 10 mei 2024. Op 19 aug. 2018 als 2e kalenderjaar gevangen/geringd langs het Haringvliet bij Numansdorp (Olieslachtoffer).

Tabel met in alfabetische volgorde mijn afgelezen halsbanden/kleuringen in de 21e eeuw (vanaf 11 jan. 2003).  De ooievaars vanaf 3 sept. 1987.

Kolganzen, Noordeloos, 9 jan. 2025.

Zondag 5 jan. 2025. Op de bloeiende wintermahonia is het tijdens de wintermaanden altijd zweefvliegenfeest. In de afgelopen 15 jaar fotografeerden we hierop 10 soorten zweefvliegen. Vorig jaar op 1 en 4 jan. 2024 de bosbandzweefvlieg en het variabel elfje.

Zie op deze website; WINTERMAHONIA, een insectenplant in de winter.

Deze winter is het allemaal anders de wintermahonia in mijn voortuin staat al 2 maanden in bloei en nog geen zweefvlieg gezien en vanmorgen lag er een laagje sneeuw op. 

Een onder gesneeuwde wintermahonia, voortuin Meerkerk, 5 jan. 2025.

Bosbandzweefvlieg (vrouw)op de wintermahonia, voortuin Meerkerk, 1 jan. 2024.
Variabel elfje (man), op de wintermahonia, voortuin Meerkerk, 4 jan. 2024.

Op 1 jan. 2016 de blinde bij, aardhommel en een kegelbijvlieg...

Blinde bij op de wintermahonia, 1 jan. 2016.

Aardhommel op de wintermahonia, 1 jan. 2016.

Op 14 jan. 2012 de onvoorspelbare bijvlieg

Onvoorspelbare bijvlieg op Wintermahonia, 14 jan. 2012.	Kegelbijvlieg op wintermahonia, 1 jan. 2016.

Op 2 jan. 2015 een gele halvemaanzweefvlieg..

Gele halvemaanzweefvlieg op wintermahonia, 2 jan. 2015.

 Vrijdag 3 jan. 2025. Voor de 2e dag op rij zon met de ochtend. Gistermorgen bij de ooievaars van de afvalverwerkingsbedrijven PreZero en AVR Lageweide, Utrecht langs (20 ooievaars gezien) en 80 km met de ebike gefietst en vanmorgen bij de ooievaars van Zijderveld (afvalverwerking Diefdijk, Schoonrewoerd) langs. We zagen 8 ooievaars, vorige winter werden circa 20 ooievaars gezien en onlangs door anderen opnieuw circa 20 ooievaars in die omgeving. 

Op de 2e dag een fietstocht van 40 km langs de Bonkmolen, Lexmond en de Hoekmolen, Hei- en Boeicop (foto's hieronder) en altijd leuk voor wat droomplaatjes bij de fotogenieke kwakken langs. Daar ook 2 klepperende ooievaars op een nieuw nest op een silo (beiden ongeringd). 

Kwakken, een 2e kalenderjaar en een adult.

2025 wordt het jaar van de Molenbiotoop. Wil jij straks nog molens zien malen?

Steun dit project: 2025; het jaar van de Molenbiotoop; wil jij straks nog molens zien malen? 

De molenbiotoop van wind- en watermolens komt steeds vaker onder druk te staan. Oprukkende bebouwing en steeds hoger wordend groen belemmeren de windvang van de molen en verlaging van het waterpeilen en overstromingen bedreigen de watertoevoer van watermolens.

Daarom heeft De Hollandsche Molen tijdens de Molencontactdag 2025 tot het Jaar van de Molenbiotoop uitgeroepen. Dit om de molenbiotoop en het watermolenlandschap te beschermen en zo mogelijk te verbeteren richten we ons naast het molenveld, vooral op beleidsmakers, besluitvormers, adviseurs en erfgoed organisaties.

We doen dit onder andere met een pamflet, een richtlijn voor bouwplannen en groen, een visie op watermolens, een snoei- en bloeifonds en het molenpaspoort. Ook actualiseren we het lesmateriaal van het Gilde en organiseren cursussen en Webinars. Zie hun website De Hollandsche Molen

Maak van het Jaar van de Molenbiotoop een succes en steun hun activiteiten met een gift. Onlangs € 500,- overgemaakt. Maar elke bijdrage is welkom. 

Binnenkort gaat de speciale Jaar-van-de-Molenbiotoop-pagina live. Houd de website in de gaten.

Hieronder foto's (+beschrijving; Bron website SIMAV) van de beeldbepalende sieraden (ontsierd door bebouwing of oprukkend groen) in het landschap in een straal van 12 km rondom mijn woonplaats-alle 5 de molens in de Vijfheerenlanden (Leerdam, Hei- en Boeicop, Lexmond en de in aanbouw zijnde korenwipmolen van Vianen) en 15 molens in de Alblasserwaard: Arkel, Gorinchem, Hoornaar, Noordeloos, Goudriaan, Langerak, Achterland en Groot-Ammers.

Behalve de in aanbouw zijnde korenwipmolen van Vianen allen in eigendom van de Stichting instandhouding molens Alblasserwaard en Vijfheerenlanden (Simav).

DE MOLENS IN DE VIJFHEERENLANDEN. 

01; Hoekmolen (Wipwatermolen), Hei- en Boeicop, 16 mei 2020 en op 3 jan. 2025. Het bouwjaar van de Hoekmolen is niet exact bekend maar het is een oude molen. Tot in 1945 bemaalde de molen de polder Neder-Heicop en kwam buiten gebruik doordat er een dieselgemaal kwam. Door inzet van de gemeente en organisaties bleef de molen behouden en kwam in 1960 in bezit van Hoogheemraadschap.  De molen is sinds 2008 eigendom van SIMAV. Hoewel een open polderlandschap in de sector noordoost - zuidoost - zuidwest een goede windvang doet vermoeden, is dit maar ten dele waar. Met name in de directe omgeving van de molen zijn het vooral particuliere boomaanplantingen die een grote bedreiging vormen. Eveneens de "beplanting" van een nieuw aangelegd fietspad met jonge essen verstoort zowel de windvang als het open polderlandschap. De populierenrij die in het verleden voor veel windhinder zorgde, is omgezaagd. Hiervoor in de plaats zijn nieuwe populieren aangeplant, echter ditmaal maar één rij en bovendien met meer tussenruimte. Ook is er ten westen van de molen een deel van de kade onbeplant gelaten ten behoeve van de molen

VERVOLG: DECEMBER 2024