Februari 2024: de vervolgstart van het onderzoek naar de 100 soorten zweefvliegen in 2024 in de Botanische Tuinen Universiteit Utrecht. Van de zweefvliegenoverwinteraars zagen we de eerste 4 soorten zweefvliegen, een hommel en een dagvlinder. Maar ook al een uit de pop gekropen eerste solitaire bij. Nu maar hopen op meer zonnige dagen in maart. De maand februari, met gemiddeld 8.2 graden vanaf 1901 de zachtste ooit (normaal 1991 - 2020 is gemiddeld 3.9 graden) in De Bilt viel tegen. De zonnige dagen waarop meerdere soorten zweefvliegen werden gezien zijn op één hand te tellen.
De enige echte zonnige Lentedag was op dinsdag 27 feb. waarop alle 4 soorten zweefvliegen, aardhommels, een dagpauwoog en 2 zwart-rosse zandbijen werden gezien.
Maar er waren in februari naast de maar liefst 135 soorten bloeiende planten op foto nog meer dieren te bewonderen in de Botanische Tuinen Utrecht zoals de tientallen soorten vogels (waarvan 20 op foto) en ook op foto de muurhagedissen en de rosse woelmuis. De groene kikker, konijn en haas waren me te snel af, niet op foto.
Maar de grootste verrassing voor mij in februari waren van de 135 soorten planten in bloei de 2 soorten schubwortels (Lathraea) die behoren tot de Nederlandse Flora. De enige twee soorten schubwortels (Lathraea) die in Nederland te vinden zijn troffen we in de Botanische Tuinen Universiteit Utrecht.
 |
|
| Paarse schubwortel (Lathraea clandestina), Rotstuin, Botanische Tuinen Utrecht, 23 febr. 2024. |
|
Zie voor de ecologie & verspreiding van beide soorten schubwortels (Lathraea) FLORON-VERSPREIDINGSATLAS NEDERLANDSE FLORA
Andere zeldzaamheden betreffende de Nederlandse Flora die we in de Botanische Tuinen Utrecht kunnen vinden zijn de wilde weit (Melampyrum arvense L.), groot spiegelklokje (Legousia speculum-veneris) en de hennepvreter (Orobanche ramosa). De laatste is sinds 1928 uitgestorven in Nederland door het verdwijnen van de tabaks- en hennepnetelcultures. In de zomer is deze parasiet te zien als akkeronkruid bij de door hun toedoen almaar wegkwijnende hennepplanten.
|
|
 |
|
|
Bleke schubwortel (Lathraea squamaria), Bamboebos, Botanische Tuinen Utrecht, 23 febr. 2024.
|
|
Zaterdag 2 maart 2024. De goudvink was er vanmorgen weer en natuurlijk op foto een prachtige kleurrijke vogel. Op de Fortgracht zaten vandaag opeens enkele grote Canadese ganzen en 2 grauwe ganzen en de boomklever was op nestkasteninspectie.
 |
|
 |
|
| Goudvink (man), Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. |
|
 |
|
| Grote Canadese gans, Fortgracht, Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. |
|
 |
|
| Grauwe gans, Fortgracht, Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. |
|
 |
|
 |
|
| Boomklever op nestkasteninspectie, Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. |
|
Het werd weer een zonnige voorjaarsdag met zweefvlieg nr. 6 in 2024.
 |
|
| Gewoon schaduwplatvoetje op speenkruid, Stinzenhelling, Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. Zweefvlieg nr. 6 in 2024. |
|
 |
|
| Snorzweefvlieg op speenkruid, Stinzenhelling, Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. |
|
 |
|
| Blinde bij (vrouw) op papierstruik, Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. |
|
Ook de solitaire bijen gaan los. Zelfs een nieuwe soort voor de Botanische Tuinen en zelfs voor de gemeente Utrecht de doornkaakzandbij (Andrena trimmerana) daarnaast de grasbij en de eerste bezoeker van het Bijenhotel de gewone sachembij.
 |
|
 |
|
|
Doornkaakzandbij (Andrena trimmerana) op sleedoorn, Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. Onmiskenbaar man voorjaarsgeneratie met lange wangdoorn. Te verwarren met man roodrandzandbij met wangdoorn maar die heeft rood op het achterlijf. De eerste waarneming van de doornkaakzandbij (Andrena trimmerana) in de gemeente Utrecht en uiteraard de 1e waarneming in de Botanische Tuinen Universiteit Utrecht.
De vrouwtjes zijn moeilijker te onderscheiden ze lijken op de meidoornzandbij en vliegen er in de Lente vaak mee samen.
|
|
 |
|
| Roodrandzandbij, man (Andrena rosae) op sleedoorn, Vianen, 2 april 2023. |
|
 |
|
| Grasbij op madeliefje, Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. |
|
 |
|
 |
|
| Gewone sachembij de 1e bezoeker van het Bijenhotel in 2024, Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. De volgende dag was het met 15.9 graden een echte Lentedag. Op de Insectenweide nabij het Insectenhotel foerageerden op de wijd openstaande krokussen en narcissen de gewone sachembij en steenhommel. De boomhommel en tuinhommel kropen alleen in de narcissen. |
|
Vrijdag 1 maart 2024. Het was weer genieten van de vogels in de Botanische Tuinen Utrecht en omgeving. We kunnen de volgende 3 soorten goudvink, zwarte kraai en zanglijster op de fotolijst aankruisen. Dat brengt het totaal op 23 soorten op foto in 2024.
Maar ook mijn 5e zweefvliegensoort in 2024; de 1e popoverwinteraar het wilgengitje op de sleedoorn. Voor mij de 45e en de 6e nieuwe zweefvliegensoort voor de Botanische Tuinen Utrecht sinds 2 okt. 2023.
Er zijn nu totaal inclusief de foto-waarnemingen van derden 76 soorten zweefvliegen gezien. Op naar de 100 soorten zweefvliegen in de Botanische Tuinen Utrecht in 2024.
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
| Goudvink (man & vrouw) foerageren op de jonge groenscheuten, Botanische Tuinen Utrecht, 1/4 maart 2024. |
|
 |
|
| Zanglijster, Botanische Tuinen Utrecht, 1 maart 2024. |
|
 |
|
| Zwarte kraai, Botanische Tuinen Utrecht, 1 maart 2024. |
|
 |
|
| Kauw, Botanische Tuinen Utrecht, 2 maart 2024. |
|
 |
|
 |
|
| Gaai, Botanische Tuinen Utrecht, 1 maart 2024. |
|
 |
|
 |
|
| Wilgengitje (man) op sleedoorn, Botanische Tuinen Utrecht, 1 maart 2024. Mijn 5e zweefvliegensoort in 2024 en voor mij nr. 45 en de 6e nieuwe soort vanaf 2 okt. 2023. Dat brengt het totaal inclusief waarnemingen derden op 76 soorten zweefvliegen. Op naar de 100 soorten zweefvliegen in de Botanische Tuinen Utrecht in 2024. |
|
 |
|
| Blinde bij (vrouw) op peperboompje, Ontdektuin, Botanische Tuinen Utrecht, 1 maart 2024. |
|
 |
|
| Gewone dwergzandbij op krokus, Stinzenhelling, Botanische Tuinen Utrecht, 1 maart 2024. |
|
 |
|
| Wollige gagel (Myrica gale var. tomentosa), Botanische Tuinen Utrecht, 1 maart 2024. |
|
BIJEN EN HOMMELS in het Bijenhotel, BOTANISCHE TUINEN UNIVERSITEIT UTRECHT.
Er zijn in de afgelopen jaren door derden circa 60 soorten bijen en hommels op foto gezet in de Botanische Tuinen Utrecht.
Bijen en hommels vormen stellen: gastheer en broedparasiet.
 |
|
|
Het Bijenhotel met op de voorgrond het tuindeel insectenweide met de Japanse abrikoos en rechtsachter de gele kornoelje in de Botanische Tuinen Utrecht, 12 febr. 2024.
Rondom het Bijenhotel/Insectenweide werden op de Japanse abrikoos en de gele kornoelje in februari foeragerend alle 4 soorten zweefvliegen: blinde bij, snorzweefvlieg, variabel elfje en bosbandzweefvlieg en de aardhommel gezien.
Afgaande op de foto's op waarneming.nl in 2023 zijn de opvallendste bewoners van het Bijenhotel de gehoornde metselbij en de rosse metselbij met als broedparasiet de muurrouwzwever. Maar ook aanwezig zijn de ranonkelbij met als broedparasiet de gewone knotswesp, de gewone sachembij met als koekoeksbij/broedparasiet de Bruine rouwzwever (nog niet op foto) en de grote klokjesbij met haar koekoeksbij/broedparasiet de gewone tubebij.
|
|
 |
|
 |
|
| Rosse metselbij (Osmia bicornis) |
|
 |
|
 |
|
| Gehoornde metselbij (Osmia cornuta). |
|
 |
|
| Muurrouwzwever (Anthrax anthrax) bij nestingang rosse metselbij (Osmia bicornis). |
|
Ranonkelbij/Gewone Knotswesp
 |
 |
| Ranonkelbij (Chelostoma florisomme). |
Gewone Knotswesp (Sapyga clavicornis). |
Gewone sachembij met de koekoeksbij de bruine rouwbij die we in april/mei in de Botnische Tuinen op foto gaan zetten.
 |
|
| Gewone sachembij (Anthophora plumipes) op gevlekt longkruid. |
|
 |
|
| Bruine rouwbij (Melecta albifrons) op scherpe boterbloem, Botanische Tuinen, Utrecht, 7 mei 2024. |
|
Grote klokjesbij en haar broedparasiet de gewone tubebij
 |
 |
| Grote klokjesbij (Chelostoma rapunculi). |
Gewone tubebij (Stelis breviuscula). |
Elders in de Botanische Tuinen vinden we o.a. de grijze zandbij met haar broedparasiet de gewone wolzwever
 |
|
 |
|
 |
|
| Grijze zandbij (Andrena vaga) op madeliefje en haar broedparasiet de gewone wolzwever (Bombylius major) op wilg. |
|
Er zijn in de afgelopen jaren 10 soorten hommels (Bombus) in de Botanische Tuinen Utrecht gezien. De broedparasieten van de hommels zijn de koekoekshommels.
De aardhommel heeft als broedparasiet de grote koekoekshommel
 |
|
| Aardhommel (Bombus terrestris) op krokus, Botanische Tuinen, Utrecht, 7 febr. 2024. |
|
 |
|
| Grote koekoekshommel (Bombus vestalis) op paardenbloem |
|
De akkerhommel heeft als broedparasiet de gewone koekoekshommel
 |
|
| Akkerhommel (Bombus pascuorum), Botanische Tuinen Utrecht, 22 okt. 2023. |
|
 |
|
| Gewone koekoekshommel (Bombus campestris) op guldenroede |
|
De weidehommel heeft als broedparasiet de vierkleurige koekoekshommel.
 |
|
|
Weidehommel (Bombus pratorum) op paarse dovenetel
|
|
 |
|
| Vierkleurige koekoekshommel (Bombus sylvestris) op paardenbloem. |
|
De boomhommel (Bombus hypnorum), de steenhommel (Bombus lapidarius) en de tuinhommel )Bombus hortorum) zijn bewoners van de Botanische Tuinen Utrecht maar hun broedparasieten resp. de boomkoekoekshommel (Bombus norvegicus), rode koekoekshommel (Bombus rupestris) en Licht koekoekshommel (Bombus barbutellus) worden zelden gezien en de laatste is uit Nederland verdwenen.
