Laatste waarnemingenPlant & Insect: jaarthema 2024

Vanwege het Jaarthema 2024 Plant & insect van de Nederlandse vereniging Botanische Tuinen mijn fotoarchief doorgenomen en 8 pagina's aangemaakt met het thema;

1; Plant & Insect; WINTERMAHONIA een insectenplant in de winter, 2; VOORJAARSBLOEIERS (schaduwplanten), 3; Plant & insect ; MADELIEFJES, 4; Plant & insect; PAARDENBLOEMEN, 5; Plant & insect; SPEENKRUID, 6; Plant & Insect; KLEIN HOEFBLAD en GROOT HOEFBLAD, 7; Plant & Insect; WILG en SLEEDOORN en 8; een algemene pagina Plant & insect.       

       

plantinsectjaarthema2024nederlandseverenigingbotanischetuinen  
Jaarthema 2024;  Plant & insect Nederlandse vereniging Botanische Tuinen  

Nu een pagina over de opvallende relaties die planten en insecten hebben. Zoals de gewone sachembij in het vroege voorjaar dan zien we haar altijd bij het gevlekt longkruid of op de paarse dovenetel en later in het voorjaar op de gewone smeerwortel. Of het oranjetipje die altijd te vinden is bij de pinksterbloem of het look zonder look. Maar het kan ook hechter zoals bij de bijen; fluitenkruidbij op het fluitenkruid, de ereprijszandbij op gewone ereprijs, de knautiabij op de beemdkroon (Knautia arvensis), heggenrankbij en het heggenranklieveheersbeestje op de heggenrank en bij de dagvlinders het Gentiaanblauwtje op de klokjesgentiaan en het pimpernelblauwtje op de grote pimpernel.

In 1901 was de gemiddelde temperatuur in De Bilt 8.7 graden en in 2023 was dat 11.8 graden. Dus simpel al 3.1 graden warmer (KNMI gaat nu uit van 2.3 graden) terwijl er in 2015 in Parijs was afgesproken dat het maar 2 graden mocht stijgen maar het liefst maar 1.5 graden. Zie de KLIMAATSPIRAAL VAN HET KNMI

Als de insecten in de eerste maanden van het jaar op zoek gaan voedsel dan moeten er wel wilde planten in bloei staan. De cultuurplanten wintermahonia, sneeuwbal en vleesbes bloeien  vanaf begin 21e eeuw vanaf december tot in maart in het nieuwe jaar. Maar mijn eerste wilde planten (madeliefje en paardenbloem) met insecten zijn pas in februari.

De Botanische Tuinen Universiteit Utrecht heeft een grote schaduwplantencollectie. Maar deze stinzenplantenhelling is in het afgelopen decennium soms al eind februari grotendeels uitgebloeid (o.a. winterakoniet, sneeuwklokje en 2 soorten krokussen) voordat de Botanische Tuinen hun deuren open voor het publiek op 1 maart. 

Dus we missen dan in de eerste 2 maanden van het jaar van de zweefvliegen en dagvlinders de eerste imago-overwinteraars: blinde bij, snorzweefvlieg, variabel elfje, bosbandzweefvlieg, citroenvlinder, dagpauwoog, kleine vos en gehakkelde aurelia. Maar ook soorten die bij een zachte winter weten te overleven; o.a. kegelbijvlieg, grote kommazweefvlieg, gele halvemaanzweefvlieg en atalanta. Maar ook soms de eerste pop-overwinteraars in februari op de krokussen van de zweefvliegen de bretelwimperzweefvlieg, wilgengitje, wilgenelfje en van de bijen en hommels de gehoornde metselbij, tweekleurige zandbij, vosje, aardhommel en weidehommel.

JANUARI

Volgens waarneming.nl werden er in de afgelopen jaren in januari de volgende zonnende dagvlinders gezien: atalanta, citroenvlinder, dagpauwoog, gehakkelde aurelia en grote vos.   
citroenvlindertilburg01012022  
De citroenvlinder (hier zonnend op 1 jan. 2022) kunnen we in jan./febr. te zien krijgen. Meestal in hoge snelheid voorbij flitsend of zonnend in de bosrand. Eind febr. volgens de foto's op waarneming.nl foeragerend op de krokus, maagdenpalm en hyacint.  
gehakkeldeaureliadebrandudenhout23022021  
De gehakkelde aurelia (hier op foto, 23 febr. 2021) kunnen ook in jan./febr. al gezien worden. Meestal zonnend en eind febr. volgens de foto's op waarneming.nl op de krokus en paarse dovenetel.  
blindebijvrouwopwinterakonietmeerkerk26012008 2  
Blinde bij op winterakoniet, 26 jan. 2008  

 

FEBRUARI

In de loop van februari volgen dan van de dagvlinders de aardbeivlinder, bont zandoogje, boomblauwtje, klein koolwitje en klein geaderd witje.   
blindebijvrouwopgelekrokuswestbroek06022023 2  
Blinde bij op krokus, 6 febr. 2023  
snorzweefvliegvrouwoppaarsekrokusnieuwegein07022023 2  
Snorzweefvlieg op krokus, 7 febr. 2023.  
blindebijmanopwinterakonietmeerkerk16022015 1  
Blinde bij op winterakoniet, 16 febr. 2015  
blindebijvrouwopmadeliefjemeerkerk18022015  
Blinde bij op madeliefje, 18 febr. 2015. Door derden werden in februari de kleine vos en het klein koolwitje op het madeliefje op foto gezet (bron: waarnerming.nl).  
blindebijvrouwopkleinhoefbladbrabantsebiesbosch26022021  
Blinde bij op klein hoefblad, 26 febr. 2021.  
kleinkoolwitjeoppaarsedovenetelgeertruidenberg25022021  
Klein koolwitje op paarse dovenetel, 25 febr. 2021  
kleinevosoppaardenbloembrabantsebiesbosch26022021  
Kleine vos op paardenbloem, 26 febr. 2021.  

 

MAART 

 
kleinevosopklein hoefbladvijfheerenlanden 15032012  
Kleine vos op klein hoefblad, 15 maart 2023.  
gewonesachembijmanoppaarsedovenetelmeerkerk28032023  
   
Gewone sachembij op paarse dovenetel, 28 maart 2023.  

rozemarijngoudhaan1000oplavendellexmond11032016  
Rozemarijngoudhaan op lavendel/rozemarijn, Lexmond, 11 maart 2016.  

APRIL

 

gewonesachembijvrouwopgevlektlongkruidmeerkerk08042021  
Gewone sachembij op gevlekt longkruid, 8 april 2021.  
moerasviooltjezouweboezem13042023  
Moerasviool, 13 april 2023  
zilverenmaan16052009 moerasvioolzouweboezemgebied09042009
zilverenmaanopkalejonker16052009 zilverenmaanopechtekoekoeksbloem16052009
De zilveren maan legt haar eitjes op de moerasviooltjes en foerageert op de echte koekoeksbloem en de kale jonkers.   
oranjetipjeoppinksterbloemposbankrheden24042021  
Oranjetipje op pinksterbloem, 24 april 2021  
gewoneereprijsenscherpeboterbloemsoesterberg22052023  
Gewone ereprijs, Soesterberg, 22 mei 2023.   
ereprijszandbijopgewoneereprijszouweboezem12052015 ereprijszandbijmanop gewoneereprijsachthoven23042014
Ereprijszandbij op gewone ereprijs, 23 april 2014/12 mei 2015/22 mei 2023.  

MEI

 

bremhaantje1000opbremsoesterberg04052016  
Bremhaantje op brem, 4 mei 2016.  
oranjetipjemanoplookzonderlookmolenkade09052021 1  
Oranjetipje op pinksterbloem en look zonder look, 9 mei 2021.   
fluitenkruidbijopfluitenkruidamelisweerd16052023  
Fluitenkruidbij op fluitenkruid, 16 mei 2023.  

 

ranonkelbijvrouwopkruipendeboterbloemasperen17052015 1  ranonkelbijvrouwopkruipendeboterbloemasperen17052015 2
Ranonkelbij op kruipende boterbloem (Ranunculus repens), 17 mei 2015.  

 

twintigstippeligwilgenhaantjemeinerswijkarnhem24052018 2  
twintigstippeligwilgenhaantjemeinerswijkarnhem24052018 3  
twintigstippeligwilgenhaantjemeinerswijkarnhem24052018 1  
Twintigstippelig wilgenhaantje op wilg, 24 mei 2018  

 JUNI

veelkleurigehertshooigoudhaan1000opsintjanskruidhuisterheidetilburg08062016  
Veelkleurige hertshooigoudhaan op Sint-janskruid (Hertshooifamilie), 8 juni 2016.  
grotehertshooigoudhaan1000opsintjanskruidhuisterheidetilburg11062018  
Grote hertshooigoudhaan op Sint-janskruid (Hertshooifamilie), 11 juni 2018.  
groteklokjesbijopklokjemeerkerk15062014 kleine klokjesbij op klokje spec. meerkerk 17062014 2
Grote klokjesbij op klokje, 15  juni 2014. Kleine klokjesbij op klokje, 17 juni 2014.
zinkviooltjedriekleurigbreinigerberg12062021  
kleineparelmoervlinderhuisterheidedemoer09092021 1  
kleineparelmoervlinderopasterswinkelstraatslotlaanzeist01102023  
De kleine parelmoervlinder hier op de asters in de bloembakken in de winkelstraat de Slotstraat in Zeist zet haar eitjes af op meerkleurige viooltjes zoals hier het zinkviooltje.   

 

lathyrusbij1000oplathyrusmeeuwen20062020 1  
lathyrusbij1000oplathyrusmeeuwen20062020 2  
Lathyrusbij op lathyrus, 20 juni 2020.  

 

knautiabijopbeemdkroon1000waaluiterwaardhurwenen10062020 2  
knautiabijvrouwopbeemdkroon1000waaluiterwaardhurwenen10062020  
knautiabijopbeemdkroon1000waaluiterwaardhurwenen10062020  
Knautiabij op beemdkroon (Knautia arvensis), 10 juni 2020. Volgens overlevering vliegen de knautiabijen ook op de beemdkroon in de Botanische Tuinen Universiteit Utrecht. Dat gaan we in 2024 tijdens ons project 'op naar de 100 soorten zweefvliegen op foto in 2024 in de Botanische Tuinen UU' zelf onderzoeken.   

 

heggenrankbijopheggenrankzuidlimburg06062015 3heggenrankbijopheggenrankzuidlimburg06062015 1  
heggenranklieveheersbeestje1000opheggenrankwageningen12052018  
Heggenrankbij en het heggenranklieveheersbeestje op heggenrank, mei/juni.  

 

JULI

 
gentiaanblauwtje natuurlijk brabant 13 juli 2009 1gentiaanblauwtje natuurlijk brabant 13 juli 2009 4  
klokjesgentiaan natuurlijk brabant 13 juli 2009gentiaanblauwtje natuurlijk brabant 13 juli 2009 2  
Gentiaanblauwtje legt haar eitjes op de klokjesgentiaan (witte vlekjes op foto), 13 juli 2009.  
 pimpernelblauwtje man natuurlijk brabant 4 juli 2009pimpernelblauwtje vrouw natuurlijk brabant 4 juli 2009  
Het mannetje links en het vrouwtje rechts van het Pimpernelblauwtje legt haar eitjes in de bloemknoppen van de grote pimpernel.   
maarstviooiltje1000meerkerk08022020  
maartsviooltjemeerkerk23032023  
bleeksporigbosviooltjehuisterheideutrecht22042023 2  
  bleeksporigbosviooltjehuisterheideutrecht22042023 3  
keizersmantel1000opbraammeijendel21072019 1  
keizersmantel1000opbraammeijendel21072019 2  
keizersmantelopbraamvolmolenepen14072023  

De keizersmantel (21 juli 2019/14 juli 2023) foerageert op bramen en legt haar eitjes op het moerasviooltje of het bleeksporig bosviooltje.

 

 

   
heidewespbijman1000opjacobskruiskruidkampina17072020  
kruiskruidzandbijman1000opjacobskruiskruidkampina17072020  
Kruiskruidzandbij en broedparasiet de heidewespbij (koekoeksbij) op jacobskruiskruid, 17 juli 2020.  

 

braamparelmoervlinderopbraamvolmolenepen14072023 1  
Braamparelmoervlinder op haar waardplant waarop de rupsen leven de braam, 14 juli 2023.  

  

moerasandoornbergsemaasdussen20072020  
andoornbijvrouw1000goilberdinerwaardculemborg19072020  
 Andoornbij leeft op de moerasandoorn, 19 juli 2020.  

 

gewoneviltbij1000opboerenwormkruidveerpontlith15072020  
Gewone viltbij, broedparasiet (koekoeksbij) van de wormkruidbij, 15 juli 2020.  
wormkruidbijopboerenwormkruid1000veerpontlith15072020  
 wormkruidbijopboerenwormkruid1000culemborg19072020  
 Wormkruidbij leeft op boerenwormkruid, 19 juli 2020. Broedparasiet is de gewone viltbij.  

 

 kattenstaartdikpoot1000opgrotekattenstaartlingeleerdam19072020  
kattenstaartdikpootvrouwopgrotekattenstaartmeerkerk25072014  
Kattenstaartdikpoot leeft op grote kattenstaart, 19 juli 2020/25 juli 2014.  

 

bonteviltbij1000zouweboezem10072020  
Bonte viltbij, broedparasiet (koekoeksbij) van de gewone slobkousbij, 10 juli 2020.  
gewoneslobkousbij1000opakkerdistelzouweboezem10072020  
gewoneslobkousbijman1000opakkerdistelzouweboezem10072020  
 gewoneslobkousbijvrouw1000opakkerdistelzouweboezem10072020  
gewoneslobkousbijman1000opgrotewederikzouweboezem06072020  
gewoneslobkousbijvrouw1000opgrotewederikzouweboezem06072020 1  
  gewoneslobkousbijvrouw1000opgrotewederikzouweboezem06072020 2  
Gewone slobkousbij leeft op de grote wederik, de broedparasiet is de bont viltbij. Deze plant levert stuifmeel en plantaardige olie. Voor de nectar bezoekt ze andere bloemen, juli 2020.   

 

SEPTEMBER.

 
heideviltbij1000hogeveluwe18092016  
 heizijdebijvrouw1000opstruikheidehogeveluwe10092016  
 Heizijdebij op struikheide en de broedparasiet de heideviltbij (koekoeksbij), 10 sept. 2016.  

 

 klimopbij1000opklimoputrecht22092018 1  
klimopbij1000opklimoputrecht22092018 2  
 Klimopbij op klimop, 22 sept. 2018.  

Naar  WINTERMAHONIA, een insectenplant in de winter.