Laatste waarnemingenVoorjaar 2020

Vrijdag 22 mei 2020. Het werd na een spoedopname in het Ziekenhuis na 6 weken toch nog buiten verwachting  een echt Ooievaars voorjaar. Vanaf 21 febr. konden we vanwege het mooie weer in 14 weken maar liefst 6.200 km E-biken door de wijde omgeving. We vonden in die 14 weken tot mijn verrassing al 288 Ooievaarsnesten. Op alle nesten werden beide Ooievaars gecontroleerd op ringen met het volgende resultaat: op 156 van de 288 nesten werden 192 ringnummers afgelezen, waaronder 7 Belgen, 5 Duitsers en 3 Fransen.

Op woensdag 13 mei ging de vernieuwde website online. Alle verandering is nog geen verbetering maar na een week was ik al dolgelukkig met deze vernieuwde website. Hulde aan het designteam. Twee galerijen zijn nieuw (Bijen en Hommels en Lieveheersbeestjes en Kapoentjes) en de Kevergalerij wordt nu alleen maar gevuld met Boktorren en Goudhaantjes. 

In de galerijen Alblasserwaard en Vijfheerenlanden staan nu ook foto's van alle 56 Molens in de streek. Ooit waren het er 275. Cultureel erfgoed waarop we zuinig moeten zijn. Maar helaas zijn enkele van deze beeldbepalers in het landschap helemaal weggestopt achter het groen (Stijve Molen, Noordeloos) of achter bebouwing (Kerkmolen, Molenaarsgraaf). Zie beide Molens in de galerij Alblasserwaard.

Met deze vernieuwde website wordt de beleving/teloorgang van het landschap van de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden met zijn Molens, Knotwilgen, Zwanen, Ganzen (helaas geen WEIDEVOGELS meer) en Ooievaars nog meer onder de aandacht gebracht. 

Dus pak de E-bike en je fototoestel en geniet van het landschap en de biodiversiteit in de wijde omgeving. Rondje Alblasserwaard is 100 km en rondje Vijfheerenlanden is 75 km.

Spot de overal gezien wordende BEVER! Spot op de rivier de Lek een GEWONE ZEEHOND! Of spot boven de graslanden die gemaaid worden onze nieuwe Cultuurvolger de ZEEAREND! Je dag kan dan niet meer stuk.  O ja, wie ziet de eerste Wolf in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden? En... waarom wordt er nog geen Otter gezien? Tot haverwege de 20e eeuw was de otter overal te zien in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden!

Donderdag 21 mei 2020. Een voorjaar met vooral Ooievaars.

 Ooievaars, Zuilichem, 7 maart 2020. Begin mei was het nest verdwenen. 

 Na 6.200 km toeren met de E-bike in een straal van

circa 60-70 km rondom Meerkerk hebben we in 14 weken 288 Ooievaarsnesten gevonden en gecontroleerd op ringen.

Op 156 van de 288 nesten hebben we in totaal  bij 576 Ooievaars

 192 ringen afgelezen,  waaronder 7 Belgen, 5 Duitsers

en 3 Fransen.

  Tabel: Gecontroleerde Ooievaarsnesten per provincie,

voorjaar 2020.

Tussen die 192 afgelezen ringen zaten leuke verrassingen.

 Zoals Ooievaar 3769 in Dussen, 17 jaar buiten beeld en

verblijft nu op een nest op een afgebroken Populier in een Populierenbos

 Tabel met 13 geringde Ooievaars afgelezen op het 

nest die meer dan 10 jaar niet meer  afgelezen/gemeld

werden op de website Griel van het Vogeltrekstation.

Van de 288 Ooievaarsnesten zijn er circa 50 natuurlijke

boomnesten (bomen met een platform worden niet

meegerekend). Een mooi voorbeeld is een landgoed tussen  Achttienhoven en Maartensdijk waarlangs de

Prov. weg is aangelegd.

De Beukenbomen hebben last van de droogte van

  2018, 2019 en 2020,  waardoor de kroontakken

 afsterven of stormschade oplopen. De  Ooievaars 

(van de 8 ex. waren er 3 geringd; 1 nestjong 2017 

en 2 nestjongen 2018 maken daar mooi gebruik van. 

We zagen nu 4 bewoonde Ooievaarsnesten. Volgend

jaar voordat het blad aan de Beukenbomen komt nog

eens kijken. Aan het geklepper te horen zijn er nu

 minimaal 5 bewoonde Ooievaarsnesten. 

Ooievaarskolonie met 4-5 nesten, Maartensdijk, 24 april 2020. 

Ooievaarsnest op dode stomp Zomereik, Fort Ruigenhoek,

 Groenekan, 8 april 2020.

Ooievaarsnest in de kruin van een Zwarte Els,

Rossum, 26 maart 2020.

Ooievaarsnest in de kruin van een Zwarte Els,

Westbroek, 8 april 2020.

Ooievaarsnest in Sparrenboom, Rossum, 4 maart 2020.

Ooievaarsnest op Populierenboomstomp,

Rossum, 4 maart 2020.

Drie Ooievaars- en Blauwe Reigernesten in de Schietwilgen. 

Lekuiterwaard Willige Langerak,6 maart 2020.

Een geringd Ooievaarspaar. De man (5e k.j.) 

 verwent de zichtbaar genietende vrouw (29e k.j.),

Vlist, 25 maart 2020.

Ooievaars showen hun kunnen bij de welkomstgroet,

 Aalst, 12 mei 2020.

Ooievaar (5E851, nestjong 2018) zijn al in het

3e k.j. broedvogel, Eck en Wiel, 8 mei 2020. 

In 2020 zijn van de 192 afgelezen geringde 

broedvogels, 8 nestjongen 2018, 17 van 2017

en 9 nestjongen 2016.

 Maar alle begin is moeilijk. Deze man (4E512,

nestjong 2017)  is in zijn 4e k.j. nu nog aan het paren.

Terwijl de meeste Ooievaarsnesten

(vanaf 20 april de eerste  jongen gezien) inmiddels 

al jongen hebben, Ingen 8 mei 2020.

 Ooievaars op paalnest Nieuw wulven, Houten, 19 maart 2020.

Het Ooievaarsjong komt net uit het ei. 

De ouders kijken bewonderend toe, 

Heesselt, 3 mei 2020

Deze Ooievaar kreeg een uur lang bezoek van

drie andere Ooievaars.  Maar ze hield stand en

de aanvallers vertrokken voor even? Voor een dag? 

De Plantage, Culemborg, 11 maart 2020.

Uren gepost bij dit Ooievaarsnest langs de Diefdijk.

Maar er kwam geen tweede Ooievaar. Volgens een

omwonende is ze enkele wekengeleden gesneuveld 

tijdens een gevecht. Er cirkelden wel 20Ooievaars 

boven het nest, Schoonrewoerd, 8 mei 2020. 

Eind april kan je al groepen Ooievaars van 10-15 ex. 

zien foerageren op o.a. op o.a. de Maisakkers die

bewerkt (frasen) worden. Meestal in de omgeving van de voormalige Ooievaarsbuitenstations waar nu nog steeds

een groot aantal bewoonde Ooievaarsnesten (Rossum,

45-50 nesten en Herwijnen 15-20 nesten) te vinden zijn.

 Daarna op de wieken,  Dreumel, 26 april 2020.

 Maar ook kwamen we driemaal een groep van 7

ongeringde Ooievaars tegen, resp. op 22 april 

Polder Langerak (Maisakker frasen) op 18 mei Polder Vijfhoeven Herwijnen (grasland werd gemaaid) en

op 20 mei Polder Wijngaarden (slootbagger werd

op het land gespoten ).

Maar het kan nog mooier zoals in het Rijswijkse veld

op 14 mei 2020. Er foerageerden 5 Ooievaars nabij

de grasmaaier waarvan we 2 ringen konden aflezen.

 Beiden Adulten onbekend. De volgende dag de ene

op een nieuw nest in Ravenswaaij afgelezen. Van de

ander nog geen nest gevonden. Terwijl we de ringen 

aan het aflezen waren tuurden de Ooievaars in de lucht. 

Dus moest ik ook wel omhoog kijken. Een nieuwe

cultuurvolger in de Vogelwereld een Zeearend deed 

pogingen om neer te strijken op de gemaaide

 graslandpercelen,  Maar de Zwarte kraaien bleven

maar kloten en verjaagde hem....

Een nieuw fenomeen doet zich voor.  Inmiddels hebben we 15 broedparen van de Zeearend in Nederland.

 Dit jaar broedpaar nr. 16 en voor het eerst in de 

Provincie Gelderland (Veluwe). Als een echte

cultuurvolger deed ze pogingen om neer te strijken

 Ik kreeg wel een kwartier de tijd om de al maar

boven mijn hoofd cirkelende Zeearend op de foto

te zetten. Rijswijkse veld, 14 mei 2020 

Ooievaars op Regenwormenjacht, op de bloemrijke 

Waaluiterwaard Heesselt. Met zicht op hun

Ooievaarsnesten met jongen in de Hoogspanningsmast

 van Hurwenen, 3 mei 2020.

Sinds juli 2019 zetten we alle Ooievaarsringen afleesbaar op foto. Inmiddels 320 verschillende ringen (30 juni 2020), waaronder 19 Duitse-, 15 Belgische-, 4 Franse- en 3 Zweedse ringen. Tot tweemaal

toe kreeg ik bij het invullen van het formulier de melding dat een Nederlandse Ooievaar niet tweemaal dood  kan worden gemeld. Na het aflezen met telescoop ga je dan twijfelen of de aflezing wel juist is geweest/of het ringnummer niet goed is opgeschreven. 

Maar bij een foto is er geen twijfel. Nadien hebben we de foto's opgestuurd naar het Vogeltrekstation en wordt de doodmelding verwijderd. Ooievaar 1338, Groot-Ammers, 29 juli 2019. Op 24 maart 2019 voor het laatst afgelezen in Groot Ammers. Was dood gemeld op 16 dec. 1995 in Groot Ammers en  Ooievaar 6152, Heerewaarden, 26 april 2020. In mei 2008 voor het laatst afgelezen in Heesselt. Was dood gemeld op 29 aug. 2016 in Dearsum (Friesland). Maar het volgende jaar op 21 febr. 2021 werd het mysterie opgelost. Het is een man gepaard met een Duitse Ooievaar op een Paalnest in het Ooievaarsstation Rossum.

De Ooievaars zonder nest nemen het ervan en  zoeken hun vertier langs de waterkant Ooievaars zonder nest (2e-, 3e en enkel  4e kalenderjaar), Waaluiterwaard Heerewaarden, 5 mei 2020. 

Naast de 192 Ooievaars  met ring op het nest hebben we ook de ringen van 33 Ooievaars zonder nest afgelezen: 18 x 2e k.j., 10 x 3e k.j. en 5 x 4e k.j.

Daarnaast waren er in 2020 van de 192 afgelezen geringde 

broedvogels 6 nestjongen uit 2018 (3e k.j.) en 17 nestjongen uit 2017 (4e k.j.) al broedvogel.

Overwegend zijn Ooievaars nesttrouw en soms  partnertrouw. Maar de 36-jarige Ooievaarsvrouw 480 als nestjong op 29 juni 1985  geringd in Nieuwpoort heeft zo haar eigen gewoonte. Ze zit als 36-jarige tante op haar derde nest. Of ze dezelfde man nog heeft is onbekend?

 Vanaf 1989 t/m 1996 broedvogel langs het Ooievaarspad in Alphen a/d Rijn. Vanaf 1999 t/m 2017 broedvogel Willige Langerak. En op 12 april 2020 troffen we deze 36 jarige tante samen met een ongeringde partner op een paalnest in Dubbeldam.

Een Ooievaarspaar op leeftijd (beiden 31 jaar) op het oudst bekende nest (1575) van Nederland, schoorsteen Stadhuis Oudewater. Afgebeeld op een schilderij van de Utrechtse schilder Dirck Stoop in 1650 uitgebeeld op zijn schilderij "De brand van Oudewater in 1575" waarop een Ooievaarsnest op de schoorsteen van het Stadhuis.

Foto: Ooievaars, schoorsteen Stadhuis Oudewater, 27 maart 2020.

Ooievaars zijn niet partnertrouw maar nesttrouw. Maar de Ooievaars van Oudewater zijn al 28 jaar zowel partnertrouw als nesttrouw (hun 4e nest sinds 1993) op het oudste bekende Ooievaarsnest van Nederland op het Stadhuis van Oudewater.

Ooievaar met ringnummer 1263 (man), nestjong Wassenaar, 1990 is gepaard met Ooievaar met ringnummer 1315 (vrouw), nestjong Groot Ammers, 1990 en zijn sinds 1993 een broedpaar.

Beiden zijn in 2020 in hun 31e kalenderjaar al 28 jaar een broedpaar.

Vanaf 1993 t/m 2007 op 2 nestlocaties in Vlist, vanaf 2008 t/m 2012 langs de prov. weg, Oudewater en vanaf 2013 tot heden (2021) zijn ze broedvogel op de schoorsteen van het Stadhuis van Oudewater. Overigens zowel in 2019, 2020 en 2021 waren eind juni geen jongen op het nest.

Foto: Ooievaars, Stadhuis Oudewater, 15 maart 2020.

Van de 288 broedparen die we in 2020 (periode 21 febr. t/m 28 mei) op ringen hebben gecontroleerd zijn de Ooievaars (1263 (m) nestjong  Wassenaar 1990 x 1315 (v) nestjong Groot Ammers 1990) van Oudewater de enige Ooievaars die vanaf 1993 ook op hun 4e nest zowel partnertrouw als nesttrouw zijn.  Vanaf 1993 zijn ze een stel en waren op 2 locaties in Vlist en nu op hun 2e locatie in Oudewater broedvogel. Vanaf 2013 zijn ze broedvogel  op het Stadhuis van Oudewater. Ze zijn niet alleen met hun 31 jaar het oudste stel van 28 jaar maar ze nestelen ook nog eens op het oudst bekende Ooievaarsnest van Nederland. 

Foto: Ooievaars 1263 x 1315, Stadhuis Oudewater, 15 maart 2020.

Het werd de grootse verrassing van 2020; een

Deense Ooievaar met tars-ring 1E..19 Denmark,

Op 4 maart 2020 dacht ik na aflezing dat het een

onvolledig nummer was.

Maar op zaterdag 10 okt. toch gemeld/foto's

opgestuurd naar het  Vogeltrekstation van Denemarken

en nog geen uur later kreeg ik bericht;  het nummer op

de foto was het volledige nummer.

Als nestjong geringd op 1 juni 2017, 

Gundsølille,  Gundsø, Roskilde,

Zeeland, Denemarken.

1e terugmelding op 4 maart 2020,

daarna 2x in Denemarken op 4 en 21 juni 2020. 

Ooievaar, 1E..19, Denmark,

Hoogspanningsmast Hurwenen, 4 maart 2020.

Het werd de grootse verrassing van 2020; een

Deense Ooievaar met tars-ring 1E..19 Denmark,

Als nestjong geringd op 1 juni 2017, 

Gundsølille,  Gundsø, Roskilde,

Zeeland, Denemarken.

1e terugmelding op 4 maart 2020,

daarna 2x in Denemarken op 4 en 21 juni 2020. 

Ooievaar 1E..19 Denmark,

Hoogspanningsmast Hurwenen, 4 maart 2020.

Ooievaarsnesten in de hoogspanningsmast, Hurwenen, 1 juli 2019. 

Tijdens het posten bij de Ooievaarsnesten treffen we soms andere vogels voor de lens. 

Roodborsttapuit (man), Haaften, 3 mei 2020.

Al fietsend treffen we soms nog een uiterwaard met Weidevogels. 

Tureluur, Uiterwaard Neder-Rijn, 8 mei 2020

De Lepelaars worden net als de Grote Zilverreiger een gewoon verschijnsel in de regio. Sinds enkele jaren is de Lepelaar broedvogel in de Zouweboezem.

Foto: Lepelaar,  A2 Culemborg, 16 mei 2020 

In de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden staan nog 56 Molens, waaronder 44 watermolens en 8 Korenmolens in de Alblasserwaard en 4 watermolens in de Vijfheerenlanden, waaronder een wipmolen de Hoekmolen in Hei- en Boeicop, 16 mei 2020.

Zie de foto's van alle 56 Molens in de Galerijen Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. 

De Bever en de Gewone zeehond in de Alblasserwaard en 

de Vijfheerenlanden.

Tegenwoordig kunnen we overal in de regio de Bever zien.  Langs de rivieren Lek, Merwede, Linge maar ook op de binnenwateren de Boezems van Kinderdijk, Groote- of Achterwaterschap, Slingelandse plassen en in de Zouweboezem vinden we knaagsporen  en regelmatig wordt de Bever op de foto gezet.

Foto: Bever, Zouweboezem (Zenno) 18 mei 2020

De Gewone zeehond is een onregelmatige bezoeker van deze regio. Ze wordt dan gezien op de rivier de Noord (280411) maar voor de overige waarnemingen op de rivier de Lek.

In de 21e eeuw zijn mij de volgende waarnemingen bekend:

4/5 sept. 2010, een juveniel bij Lexmond

2 aug. 2011, De Bol, Willige Langerak en Ameide

13 febr. t/m 27 maart 2011, Vianen (dood in fuik)

28 april 2011, De Noord, Alblasserdam

24 april t/m 1 mei 2019, Vianen

24 april 2020, Jaarsveld, Nieuw Lekkerland en Kinderdijk

16 mei 2020, Nieuwpoort.

Foto: Gewone zeehond, Buitenkanaal Vianen,  21 febr. 2011.

De weidevogels Grutto, Kievit, Scholekster, Tureluur, Graspieper, Gele kwikstaart en Veldleeuwerik zijn bijna verdwenen uit de Alblasserwaard en en Vijfheerenlanden. Op enkele plaatsen tref je nog 3-4 soorten langs de openbare weg. Vanwege de zeldzaamheid schrijf ik niet waar!

Foto: Grutto (man), Alblasserwaard, 17 mei 2020