Laatste waarnemingennovember 2009-1

Felgekleurde wasplaten door uitblijvende vorst 

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging op vrijdag 20 november 2009. Zie www.natuurbericht.nl 

 Wasplaten behoren tot de orchideeën onder de paddenstoelen en zijn juist nu, in het late najaar, op schrale weilanden en oude zeedijken te vinden. Door het zachte weer van deze november zijn er extra veel en kunnen we extra lang van ze genieten. Ze verdwijnen namelijk zodra de vorst invalt. Wie de wasplaten eenmaal gezien heeft, verbaast zich over hun kleuren en het gebrek aan bescherming dat ze genieten.

Hoewel het hoogtepunt van het paddenstoelenseizoen in de bossen voorbij lijkt, is dat zeker niet het geval voor de paddenstoelenflora van schrale weilanden en bermen. Paddenstoelenkenners spoeden zich nu daar naartoe om Wasplaten te zoeken. Wasplaten behoren tot de meest kleurige paddenstoelen die in Nederland voorkomen. Een weiland met Wasplaten lijkt dan ook opnieuw tot bloei te zijn gekomen. Er komen veel soorten Wasplaten in Nederland voor, maar op een enkele na zijn ze erg zeldzaam geworden. Het zachte weer zorgt dit jaar voor een goede oogst en veel soorten zijn in alle pracht en praal te zien. Helaas zijn de meeste soorten wel teruggedrongen tot natuurreservaten. Het zijn soorten die erg gevoelig zijn voor kunstmest en gerommel in de bodem. Wasplaten hebben oude onberoerde grond nodig, waar vaak al eeuwen hetzelfde beheer wordt gevoerd. Schrale, onbemeste weilanden; oude door schapen begraasde zeedijken; en grazige plekjes op de heide zijn plekken waar Wasplaten te vinden zijn.

Elfenwasplaat, Buren, 1 okt. 2009.	Elfenwasplaat, Buren, 1 dec. 2009.

Gewoon vuurzwammetje, Buren, 1 dec. 2009.

Wie ze van dichtbij gezien heeft, zal moeten toegeven dat de kleuren met die van de mooiste bloemen kunnen wedijveren. Het is dan ook jammer dat er vanuit de Natuurbescherming zo weinig belangstelling is voor de Wasplatenweilanden. Immers, onze orchideeën mogen zich verheugen in belangstelling van onze natuurorganisaties en worden met veel inzet beschermd. In Groot-Brittannië, waar Wasplaten de Orchideeën onder de paddenstoelen worden genoemd, is dat heel anders. Daar worden soorten actief door de overheid beschermd en worden er stukken land voor ze gereserveerd en beheerd. Het wordt tijd dat hetzelfde gebeurt in ons land waar deze Paddenstoelen vanuit de overheid geen enkele bescherming krijgen, zoals wel gebeurt voor onze Orchideeën.

Tekst: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging

De Kustduinen; het Aardsterrenbolwerk van Nederland.

Dinsdag 17 nov. 2009. Vandaag een bezoek gebracht aan de Kustduinen van Zuid-Holland. Daar tussen Den Haag en Katwijk om precies te zijn in het Duingebied Meijendel is het smullen van de Aardsterren.

In de Kustduinen van Nederland worden alle 20 soorten Aardsterren gevonden wij moesten vandaag in Meijendel met vijf soorten ons tevreden stellen en daarnaast troffen we er ook een viertal soorten Wasplaten.

Van de Peperbus (Myriostoma coliforme) troffen we een 20-tal ex....

van de Forse aardster (Geastrum coronatum) circa 10 ex...

enkele ex. van de Heideaardster (Geastrum schmidelii) .....	Heide- en kleine aarster

en van de Kleine aardster (Geastrum minimum) enkele tientallen ex.

Deze vier soorten zijn voor mij nieuw voor 2009. We hadden in de afgelopen maanden de volgende 5 soorten op de foto gezet: Baretaardster, Gekraagde aardster, Gewimperde aardster, Grote aardster en de Vierslippige aardster.

De 5e Aardsterrensoort die we vandaag in Meijendel vonden was de Gewimperde aardster (Geastrum fimbriatum)......

Van de Wasplaten vonden we vandaag de Zwartwordende wasplaat, Papegaaizwammetje, Veenmosvuurzwammetje en het gewoon vuurzwammetje.

     Gewoon vuurzwammetje                                                                                                                                      Veenmosvuurzwammetje                                                                                                 

Niet gevonden werden de in de afgelopen weken door derden in Meijendel geziene Ruwe aardster, Baretaardster, Gekraagde aardster, Elfenwasplaat en Gewoon sneeuwzwammetje.

 Droompaddenstoelen in de Betuwe en Het Gooi. 

Dinsdag 10 en woensdag 11 nov. 2009. In de afgelopen dagen weer in de Betuwe en Het Gooi lopen zoeken naar droompaddenstoelen. Naast de al eerder geziene soorten, Geurende wasplaat, Gewoon- en Gevlekt sneeuwzwammetje, Papegaaizwammetje, Elfenwasplaat, Zwartwordende wasplaat, Roetkluifzwam en Gladstelige kluifzwam troffen we nu ook een tiental ex. van de op een Aardster gelijkende Buikzwam het Weerhuisje (Astraeus hygrometricus) die werd in het verleden ook wel Hygrometrische aardster genoemd.

Weerhuisje, 's-Graveland, 11 nov. 2009.

geurende_wasplaat_het_gooi_111109	Gewoon sneeuwzwammetje, Hilversum, 11 nov. 2009.

Smoezelig sneeuwzwammetje, Buren, 4 nov. 2009.	Roetkluifzwam, Hilversum, 11 nov. 2009.

Gladstelige schotelkluifzwam, Blaricum, 11 nov. 2009.	Papegaaizwammetje, Hilversum, 11 nov. 2009.

Elfenwasplaat, Buren, 10 nov. 2009.	Papegaaizwammetje, Buren,  10 nov. 2009.

Zwartwordende wasplaat, Buren, 10 nov. 2009.

Een zonnige zondag in het Zouweboezemgebied.

Zondag 8 nov. 2009. Na een koude vroege ochtend met mist en vorst aan de grond werd het een schitterende zonnige windstille dag met temperaturen rond de 10 graden. Op de Lekuiterwaarden vond ik m'n 2e Baretaardster (Geastrum striatum) van dit najaar......

Baretaardster, Lekuiterwaard Tienhoven, 8 nov. 2009.

s' Middags was de zonnewarmte voelbaar en fladderde van de Dagvlinders een Dagpauwoog voorbij. Vorig jaar werd het laatste ex. op 2 nov. gezien en in 2007 nog op 15 nov.

Van de Libellen zaten de Paardenbijter,  Steenrode- en de Bruinrode heidelibel te zonnen. Deze soorten werden in 2008 voor het laatst gezien op resp. 6, 7 en 12 november. In 2005 was het nog een zonnige dag op 18 nov. en prompt werden ze alle drie op die dag voor het laatst gezien.  

Van de Zweefvliegen zagen we foeragerend op de Gewone berenklauw de Blinde bij, Kegelbijvlieg en nog een Gewone pendelvlieg. Zagen we de eerste twee in 2007 nog op 11 dec. de Gewone pendelvlieg werd in de afgelopen jaren voor het laatst nog gezien op 12 nov. 2007 en op 6 nov. 2008. Zie overigens de Aardsterren-, Dagvlinder-, Libellen- en Zweefvliegentabellen op deze website met de laatste waarnemingsdata in de afgelopen jaren in deze regio...

Wasplaten in de Betuwe.

Woensdag 4 nov. 2009. Door de grote hoeveelheden gevallen bladeren in de afgelopen dagen was de Holsteelkluifzwam in het Rivierkleibos van Neerijnen niet! te vinden maar in de schrale graslanden in de Betuwe hadden we geen last van bladeren en troffen we honderden Elfenwasplaten, tientallen Zwartwordende wasplaten , enkele ex. van het Gewoon vuurzwammetje, een ex. van het Papegaaizwammetje en tientallen ex. van een nieuwe ondersoort voor 2009 het Gevlekt sneeuwzwammetje (Hygrocybe virginea var. fuscescens)...

Smoezelig sneeuwzwammetje, Buren,  4 nov. 2009.
Elfenwasplaat, Buren, 4 nov. 2009.
Dat brengt het totaalaantal Wasplaten voor 2009 op 18, waaronder 5 ondersoorten.

Droompaddenstoelen: Wasplaten, Aardsterren en Kluifzwammen in Het Gooi.

Maandag 2 nov. 2009. Voor de zevende keer deze herfst een bezoek gebracht aan de Bossen en Heidevelden in Het Gooi. Het werd weer een droompaddenstoelenfeestdag. We vonden vandaag dan ook weer vier nieuwe droomsoorten: Papegaaizwammetje (Hygrocybe psittacina), Weidewasplaat(Hygrocybe pratensis), Roetkluifzwam (Helvella atra) en de Gladstelige schotelkluifzwam (Helvella villosa).

Dat brengt de stand voor okt./nov. 2009 in de Gooise Natuurreservaten op 9 soorten Wasplaten, 4 soorten Aardsterren en 4 soorten Kluifzwammen. 

Drie soorten heb ik nog nooit eerder voor de lens gekregen, de 18e Wasplatensoort ooit, de Weidewasplaat (Hygrocybe pratensis).

Weidewasplaat, Hilversum, 2 nov. 2009.

de derde en vierde Kluifzwammensoort ooit, de Roetkluifzwam (Helvella atra), Het Gooi,  2 nov. 2009.

Gladstelige schotelkluifzwam (Helvella villosa),  Het Gooi, 2 nov. 2009.

Vierslippige aardster, Het Gooi,  2 nov. 2009.

Papegaaizwammetje, Hilversum, 2 nov. 2009.	Gewoon vuurzwammetje, Het Gooi, 2 nov. 2009.

Grote aardster, Hilversum, 2 nov. 2009.

Vervolg:  oktober 2009-2