Laatste waarnemingenNOVEMBER 2025 - 2

Vrijdag 7 november 2025. Vandaag zijn we naar Zuid-Limburg gegaan en hebben we de kraanvogeltrektelpost Karstraat in Wittem bezocht. Gisteren werden daar in 96 groepen maar liefst 21.767 kraanvogels geteld; het tweede najaarse dagrecord. Najaarse dagrecord nr. 1 is 67.160 op 12 november 2022. Het voorjaarse dagrecord is 41.732 op 4 maart 2018.

Vandaag zagen we slechts 250 kraanvogels verdeeld over 8 groepen. We vertrokken om 05.00 uur en waren om 20.30 uur weer thuis. Op de trektelpost verbleven we van 09.15 tot 16.30 uur. Waargenomen werden onder andere klein geaderd witje, dagpauwoog, oranje luzernevlinder, veldleeuwerik, kramsvogel, houtduif, buizerd, torenvalk, toendrarietgans, grote zilverreiger, blauwe reiger, kraanvogel, torenvalk, buizerd en blauwe kiekendief.

70 Kraanvogels trokken om 13.18 uur ten oosten van ons langs, trektelpost Karstraat, Wittem, 7 nov. 2025.

Op het gedroomde kraanvogelplaatje staan geen kraanvogels maar ook leuk toendrarietganzen, trektelpost Karstraat, Wittem, 7 nov. 2025. Met uitzicht op her noorden. Op de zitbank gezeten zouden de kraanvogels op de najaarstrek vanuit het noorden recht over je hoofd moeten trekken. Maar het bleef beperkt tot 4 groepen en 16 kraanvogels. De overige 4 groepen en  234 kraanvogels trokken op grote afstand links en recht van ons. Behalve dan die ene groep van 70 ex. op de overige foto's.

Drie groepen en 1, 70 en 11 kraanvogels, trektelpost Karstraat, Wittem, 12.29, 13.18 en 14.53 uur, 7 nov. 2025. Gisteren in het Zouweboezemgebied genoten van die ene roepende kraanvogel in een groep van drie. Het was windstil op de trektelpost in Zuid-Limburg, bijna geen autogeluiden, maar toch geen enkel verdragend kraanvogelgeluid gehoord.

Dagrecords voor- en najaar van kraanvogels, trektelpost Karstraat, Wittem vanaf 2018 wordt er geteld. 

Donderdag 6 november 2025. Boven het Zouweboezemgebied keerde de rust terug. De duizenden kramsvogels waren, op een paar groepjes na, verdwenen. De wind ging liggen, en het was tijd om naar goudhanen in de meidoornstruiken te zoeken. Om 11.42 uur klonk de roep van de kraanvogel. Na 100 meter rennen stond ik in het open veld en zag in de verte drie vogels vliegen, die gelukkig grauwe ganzen bleken te zijn. Maar opnieuw klonk de roep, en om 11.44 uur verschenen drie kraanvogels boven de bosrand. 

Drie kraanvogels boven het Zouweboezemgebied, 11.44 uur, 6 nov. 2025.

Dit voorjaar heb ik voor het eerst in mijn leven echt kraanvogels geobserveerd. Het resultaat was dat we op maar liefst vier dagen kraanvogels hebben gezien en gefotografeerd, twee keer rondom mijn huis en twee keer in het Zouweboezemgebied. Dit najaar staan we sinds 1 oktober dagelijks in het Zouweboezemgebied te wachten op de kraanvogels. Het lijkt wel alsof ze dat weten, want ze maken het me erg makkelijk. Ze roepen, en pas twee minuten later vliegen ze opnieuw roepend voorbij, waardoor ze zich prachtig van dichtbij lieten fotograferen. 

Overigens werden deze drie kraanvogels vanmorgen op verschillende plaatsen in de provincie Utrecht, meestal roepend opgemerkt; Soest, 10.59 uur, Bilthoven, 11.05 uur, Groenekan, 11.13 uur, Utrecht, 11.15 uur, Nieuwegein, 11.30 uur. en Zouweboezemgebied, 11.44 uur.  

De kraanvogeluitkijkpost. Twee minuten nadat ik de kraanvogels hoorde roepen verschenen de kraanvogels pas voor mij zichtbaar en opnieuw roepend boven de bosrand, Zouweboezemgebied, 6 nov. 2025.

De voorste kraanvogel roepend.
Drie kraanvogels boven het Zouweboezemgebied, 11.44 uur, 6 nov. 2025.

Woensdag 5 en donderdag 6 november 2025. Woensdag was het met 18.0 graden het achtste warmte-datumrecord (het 9e warmte-datumrecord is een evenaring warmte-datumrecord) in 2025 in De Bilt gebroken. Het was 17.5 graden in 1994.

Tevens is het op donderdag in De Bilt de maximumtemperatuur nu al 238 dagen (update 9 nov.) achter elkaar niet onder de 10 graden geweest, een record. Het vorige record was 233 dagen in 2020. Sinds het begin van de metingen gebeurde zo'n lange reeks twintig keer, waarvan zes keer in de vorige eeuw en veertien keer deze eeuw.

Het aantal dagen met een temperatuur van minimaal 10,0 graden blijft stijgen tot op vrijdag (de 14e) dat was de laatst dag met temperatuur boven de 10 graden. In totaal komen we dan uit op 243 dagen met temperaturen van 10,0 graden of hoger.

Kramsvogels in vlucht, Zouweboezemgebied, 5 nov. 2025.

Op woensdag boven het Zouweboezemgebied de hele dag weer kramsvogels in de lucht opgejaagd uit de meidoorns door enkele sperwers. Ook de slechtvalk kwam in de namiddag langs. Op donderdag bleef op enkele groepen kramsvogels na de lucht leeg en ook de sperwers lieten zich niet zien. Wel kwam de havik langs.

Kramsvogels in de meidoorn, Zouweboezemgebied, 6 nov. 2025.

Kramsvogel en koperwiek in zwarte els, Zouweboezemgebied, 5 nov. 2025.

Op beide dagen gezocht naar goudhaan en bladkoning, op woensdag vanwege de wind niet gevonden. Op donderdag was de wind afwezig en troffen we zelfs 3 goudhanen in een meidoorn. Nog nooit de goudhaan bij goede lichtomstandigheden op de foto kunnen zetten. Daarnaast zagen we boomkruiper, winterkoning, roodborst, putter, vink, staartmees, koolmees en pimpelmees. Vanwege het lenteachtige weer vloog er op woensdag een klein geaderd witje en enkele kleine vuurvlinders langs. Ook de Aziatisch lieveheersbeestjes waren aan het zwerven. Verschillende exemplaren kwamen op mijn pet zitten.

Goudhaan in de meidoorn, Zouweboezemgebied, 6 nov. 2025.

Vink in meidoorn, Zouweboezemgebied, 5 nov. 2025.

Koolmees in meidoorn, Zouweboezemgebied, 5 nov. 2025.

Pimpelmees in meidoorn, Zouweboezemgebied, 5/6 nov. 2025.

Winterkoning, Zouweboezemgebied, 6 nov. 2025.

Dinsdag 4 november 2025. In het Zouweboezemgebied verblijven al enkele dagen duizenden kramsvogels; in de lucht in de boomkruinen en in de meidoorns. De koperwieken in aantal, merel en zanglijster zijn er ook maar verschuilen zich in de meidoornstruiken. Hoe lang zien we nog meidoornbessen met al die "echte lijsters"? Honderden foto's gemaakt van kramsvogels, kramsvogels, kramsvogels en een enkele koperwiek.

Kramsvogels in meidoorn, Zouweboezemgebied, 4 nov. 2025.

Drie kramsvogels en een koperwiek op de najaarstrek naar het zuiden, Zouweboezemgebied, 4 nov. 2025.

Kramsvogels op de najaarstrek naar het zuiden, Zouweboezemgebied, 4 nov. 2025.

Kramsvogels in de boomkruinen van populier/zwart els op de najaarstrek naar het zuiden, Zouweboezemgebied, 4 nov. 2025.

Kramsvogel(s) in meidoorn, Zouweboezemgebied, 4 nov. 2025.

Koperwiek in meidoorn, Zouweboezemgebied, 4 nov. 2025.

Op 20 oktober was een door bessen rood gekleurde meidoorn eind oktober volledig leeggegeten door enkele merels in het Zouweboezemgebied.

Merel (vrouw) in meidoorn, Zouweboezemgebied, 20 okt. 2025

In het Zouweboezemgebied grazen een aantal Jersey-koeien, die oorspronkelijk afkomstig zijn van het eiland Jersey in de Kanaaleilanden. Deze koeien staan bekend om hun vriendelijke en nieuwsgierige karakter. Ze zijn sociaal en gaan gemakkelijk om met zowel mensen als andere dieren. Zouweboezemgebied, 4 nov. 2025.

VERVOLG: NOVEMBER 2025 - 1